Թուրքիայում սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվեից հետո երկրում մահապատժի վերականգնման մասին նախագահ Ռեջեփ Էրդողանի հայտարարությունները թուրքական քաղաքականության ամենադրամատիկ եւ հեգնական թեմաներից են: Այս մասին Karar.com կայքում կտարած հրապարակման մեջ անդրադարձել է Թուրքիայի նախկին վարչապետ Ահմեդ Դավութօղլուի նախկին գլխավոր խորհրդական Էթյեն Մահչուփյանը:
Էրդողանը ապրիլի 16-ի սահմանադրական հանրաքվեի արդյունքների հրապարակումից հետո հայտարարել է մահապատիժը վերականգնելու պատրաստակամության մասին: «Եթե մահապատժի վերականգնման մասին որոշումը մեջլիսում ընդունվի, ես այն կվավերացնեմ: Եթե չանցնի, մի հանրաքվե էլ մահապատժի վերականգնման համար կանենք»,- հայտարարել է նա:
Էթյեն Մահչուփյանն հիշեցրել է, որ տարիներ առաջ մահապատժի դեմ ակտիվ հանդես եկած «Արդարություն եւ զարգացում» կուսակցությունն այսօր մահապատժի կիրառման ամենամոլի կողմնակիցն է դարձել։ Նրա խոսքով, մահապատիժը մտցնելու քարոզչությունտ ռացիոնալ ձեւով ներկայացնի։
«Երբ մահապատիժը մտցվի, կարող ենք փաստել Թուրքիան Արեւմուտքից կհեռանա։ Այդ քայլի արդյունքում Թուրքիայի Եվրոպայի խորհրդից դուրս կհայտնվի եւ անորոշ ժամանակաշրջանում կսկի տապակվել իր յուղի մեջ։ Այս պարագայում ցանկացած այլ երկրի հետ հարաբերություններում Թուրքիան թույլ է լինելու, իսկ ներքաղաքական լարվածությունը դժվարությամբ է հաղթահարելու։
Եթե այս ամենը հայտնի է, ապա իշխանություններն ինչո՞ւ են ուզում մտցնել մահապատիժը։ Երեւի դրա բերած «օգուտ»–ի համար։ Եվրոպան Թուրքիայից կհեռանա եւ Թուրքիային մոնիթորինգ անող չի լինի եւ իշխանությունների ձեռքերն արդեն ազատ կլինեն ամեն ոլորտում»,–գրել է Էթյեն Մահչուփյանը, հայտնում է news.am-ը։
Մահապատիժը երկրում վերացվել է 2004 թվականին, երբ նախագահ Էրդողանը զբաղեցնում էր երկրի վարչապետի պաշտոնը: Այդ ժամանակ երկրի կառավարման համակարգը կիսախորհրդարանական էր: Վերացումն անմիջական կապ ուներ Թուրքիայի՝ Եվրամիությանն անդամակցելու ցանկության հետ, սակայն դրա վերականգնումն աջակցություն կստանա ազգայնականների ու պահպանողականների շրջանակում:
Եվրամիությունը զգուշացրել է Թուրքիային, որ վերջինիս Եվրամիության անդամակցման հայտն ինքնաբերաբար կսառեցվի, եթե նման օրինագիծ անցնի: Սակայն որոշ երկրների կողմից ընդդիմությունը Թուրքիայի անդամակցմանն երկրի բնակչության շրջանում մեծացրել է դժգոհությունը դեպի Եվրամիություն: Էրդողանը ևս անտեսում է Եվրամիության զգուշացումները՝ ընդգծելով, որ իր ժողովրդի ցանկությունն ու Աստծո խոսքերը նրա համար ավելի կարևոր են, քան եվրոպացիների պահանջները:
Փորձագետները կարծում են, որ ընտրողների զգալի հատվածը հավանության է ենթարկում նման հռետորաբանությունը, որը ընդգծում է Էրդողանի ցանկությունը Թուրքիայում հաստատել հզոր նախագահական համակարգ:
«Ես կարծում եմ, որ մահապատժի վերադարձն ամրապնդում է դաշինքն ազգայնականների հետ, սակայն չեմ կարծում, որ այն անցնի, քանի որ մահապատժի վերականգնման համար Թուրքիան չափազանց բարձր քաղաքական և տնտեսական գին կվճարի»,- ասում է փորձագետ Սինան Ուլգենը, գրում է «Ամերիկայի ձայնը»:
