Յոթ տարի առաջ՝ 2014 թվականի մայիսի 29-ին, ստորագրվեց Եվրասիական տնտեսական միության մասին պայմանագիրը։ Այդ օրվա կապակցությամբ ԵՏՀ Կոլեգիայի նախագահ Միխայիլ Մյասնիկովիչը հանդես է եկել ուղերձով, որում նշվում է, որ դա հիմնարար փաստաթուղթ է, որը մարմնավորում է համապարփակ ինտեգրման սկիզբը տնտեսական հարցերի լայն շրջանակի շուրջ:
«Պայմանագրի դրույթների իրականացման ուղղությամբ հետևողական աշխատանքի շնորհիվ այսօրվա դրությամբ ԵԱՏՄ-ում հաջողությամբ գործում է Հայաստանի, Բելառուսի, Ղազախստանի, Ղրղզստանի և Ռուսաստանի ավելի քան 180 մլն սպառողների ապրանքների միասնական շուկան: Զգալի առաջընթաց է արձանագրվել ծառայությունների շուկայի ձեւավորման գործում, որն արդեն ընդգրկում է 53 ոլորտ։ Ընդունվել են միության Միասնական մաքսային օրենսգիրքը։ Ապահովվում են տեղաշարժի ազատությունն ու աշխատավորների սոցիալական երաշխիքները, իսկ 2021 թվականի հունվարին ուժի մեջ է մտել կենսաթոշակային ապահովության մասին համաձայնագիրը։ Գործում են 49 Տեխնիկական կանոնակարգեր և ավելի քան 12 000 միջազգային ստանդարտներ, ինչի շնորհիվ ապրանքների շուրջ 85%-ը հավաստագրված է միասնական տեխնիկական նորմերով։
ԵԱՏՄ-ին ինտեգրումն ապացուցել է իր ինքնուրույնությունը։ Գործունեության առաջին հինգ տարիների ընթացքում Եվրասիական տնտեսական միության ՀՆԱ-ի ծավալն ավելացել է 21 տոկոսով՝ 2019 թվականի արդյունքներով հասնելով գրեթե 2 տրլն դոլարի: Արդյունաբերական արտադրությունն աճել է 13,2 տոկոսով, այդ թվում՝ մշակող արդյունաբերությունում՝ գրեթե 15 տոկոսով։ Այդ ցուցանիշներն ավելի բարձր են, քան այլ ինտեգրացիոն միավորումներում, օրինակ, Եվրամիությունում։ Նույն ժամանակահատվածում ԵԱՏՄ պետությունների փոխադարձ առևտրի ծավալն աճել է 27.7%-ով:
Եվրասիական տնտեսական միությունը դարձել է միջազգային տնտեսական հարաբերությունների ճարտարապետության անբաժանելի տարր։ 2021 թվականի սկզբին հանձնաժողովը համագործակցության կամ փոխըմբռնման 14 հուշագիր է կնքել երրորդ երկրների կառավարությունների հետ, ինչպես նաեւ 9 հուշագիր տարածաշրջանային ինտեգրացիոն խմբավորումների հետ: Երեք պետություններ ստացել են ԵԱՏՄ-ին առընթեր դիտորդի կարգավիճակ (Մոլդովա, Կուբա, Ուզբեկստան), հինգ երկրների հետ Միությունը կնքել է տարբեր խորության առեւտրային համաձայնագրեր (Վիետնամ, Իրան, Չինաստան, Սինգապուր, Սերբիա):
ԵԱՏՄ աշխատանքի վեցերորդ տարին իսկական փորձություն և ամրության ստուգատես է դարձել։ Կարծում եմ, որ Միությունը արժանապատվորեն հաղթահարեց այդ մարտահրավերը։ Անդամ պետությունների կառավարությունների և Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի համակարգված գործողությունների շնորհիվ հաջողվել է կազմակերպել ռեսուրսների, կրիտիկական կարևոր դեղամիջոցների, բժշկական արտադրանքի, արդյունաբերական և պարենային ապրանքների արդյունավետ կառավարում: Ժամանակին միջոցներ են ձեռնարկվել տնտեսական կայունության ապահովման եւ կորոնավիրուսային վարակի հակազդման ուղղությամբ:
COVID-19 համաճարակի բացասական ազդեցությունը միության երկրների տնտեսությունների վրա աստիճանաբար թուլանում է. տնտեսական աջակցության միջոցների և սահմանափակող միջոցների վերացման ֆոնին տնտեսությունների մի շարք ոլորտներում նկատվում է վերականգնում։ ԵԱՏՄ–ում փոխադարձ առևտրի ծավալը 2021 թվականի հունվար-մարտ ամիսներին նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 16,7%-ով, աշխարհի երրորդ երկրների հետ առևտրի ծավալն աճել է 3,9%-ով:
Վերջին շրջանի առանցքային իրադարձությունը ԵԱՏՄ պետությունների ղեկավարների կողմից 2020 թվականի դեկտեմբերին Եվրասիական տնտեսական ինտեգրման զարգացման ռազմավարական ուղղությունների հաստատումն է մինչև 2025 թվականը: Ռազմավարությունն ընդլայնում է ԵԱՏՄ-ի մասին պայմանագրի «հորիզոնները» և նշանավորում է անցում կայացման փուլից դեպի նախագծային ինտեգրման փուլ։ Այսօր ԵԱՏՄ-ում տնտեսական աճի արագացման համար անհրաժեշտ է ներդրումային և նորարարական ակտիվության արագացված աճ արտադրական հզորությունների, աշխատանքային ռեսուրսների և գիտատեխնիկական ներուժի արդյունավետ օգտագործման հիման վրա:
Ինտեգրացիան պետք է աշխատի ի շահ մեր երկրների քաղաքացիների, նրանց կյանքը Միությունում հարմարավետ դարձնի։ Հենց այդ պատճառով 2025 ռազմավարության մեջ դրվել են ԵԱՏՄ-ում տնտեսական փոխգործակցության այնպիսի նոր ոլորտներ, ինչպիսիք են կրթությունը և գիտությունը, զբոսաշրջությունը, սպորտը և առողջապահությունը։
Վստահ եմ, որ միայն միասին մենք կկարողանանք հաղթահարել համաճարակի հետեւանքները եւ լիարժեք իրացնել ռազմավարական ուղղությունների ներուժը, ինչը թույլ կտա դուրս գալ տնտեսական աճի առաջանցիկ տեմպերի, հասնել ազգային եւ միութենական նպատակների հավասարակշռված իրականացմանը, ամրապնդել ԵԱՏՄ-ի եւ նրա անդամ պետությունների դիրքերն աշխարհում», - ասված է ուղերձում:
