Իշխանության զիջում է դիրքերը. հայտարարագրումը շատերի համար պարտադիր չի լինի

Հայաստանում արմատապես պարզեցվում է ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրման գործընթացը։ Համաձայն սպասվող փոփոխությունների՝ այն քաղաքացիները, որոնք պաշտոնական աշխատավարձից բացի այլ եկամուտ չունեն, այլևս ստիպված չեն լինի մուտք գործել համակարգ՝ տվյալները հաստատելու համար. նրանց հայտարարագրերը կհամարվեն ավտոմատ ներկայացված՝ «լռելյայն համաձայնության» սկզբունքով։ Սակայն սոցիալական վերադարձներից օգտվելու համար ակտիվ մասնակցությունը կմնա պարտադիր։ Այս մասին հայտնել է ԱԺ տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Բաբկեն Թունյանը։

Տեքստ՝ Նոր օրենսդրական կարգավորումները նպատակ ունեն հարյուր հազարավոր քաղաքացիների ազատելու ձևական պարտավորությունից։ Եթե գործող կարգով յուրաքանչյուր ոք պարտավոր է մինչև նոյեմբերի 1-ը մուտք գործել էլեկտրոնային հարթակ և հաստատել նախապես լրացված տվյալները, ապա նոր փոփոխությունները փոխում են այս տրամաբանությունը։ Եթե քաղաքացին ՊԵԿ-ին անհայտ լրացուցիչ եկամուտներ չունի (օրինակ՝ գույքը վարձակալության տալուց), նա կարող է պարզապես որևէ գործողություն չկատարել։ Նոյեմբերի 1-ից հետո նրա հայտարարագիրը կհամարվի ավտոմատ կերպով ներկայացված՝ ՊԵԿ-ի տրամադրության տակ եղած տեղեկատվության հիման վրա։ Ինչպես ընդգծել է պատգամավորը, նման «անգործության» համար որևէ պատասխանատվություն չի սահմանվի։

Այս պարզեցումը, սակայն, պատասխանատվությունից չի ազատում նրանց, ովքեր ստանում են ՊԵԿ-ի կողմից չհաշվառվող եկամուտներ։ Եթե հետագայում պարզվի, որ քաղաքացին ունեցել է չհայտարարագրված եկամուտ, նա կենթարկվի օրենքի ողջ խստությամբ նախատեսված պատասխանատվության։

Մեկ այլ կարևոր փոփոխություն է անցումը «պատժիչ» տրամաբանությունից «մոտիվացիոն» մոդելի։ Պասիվության համար տուգանքներ չեն լինի, սակայն կրթության և առողջապահության ծախսերի դիմաց սոցիալական վերադարձներից (քեշբեք) օգտվելու համար կպահանջվի ակտիվ մասնակցություն։ «Քաղաքացին սոցիալական կրեդիտներից կկարողանա օգտվել միայն այն դեպքում, երբ ինքը մուտք կգործի և գոնե կհաստատի այդ հայտարարագիրը», — պարզաբանել է Թունյանը։

Գործընթացն առավել ավտոմատացնելու համար Պետական եկամուտների կոմիտեին կտրվեն նոր գործիքներ։ Մասնավորապես, քաղաքացիները կկարողանան հենց համակարգում իրենց համաձայնությունը տալ, որպեսզի ՊԵԿ-ը բանկերից ավտոմատ կերպով ստանա իրենց ավանդներից գոյացած եկամուտների տվյալները և լրացնի հայտարարագրում։ Կառավարության հետ համատեղ մշակված օրինագիծը նախատեսվում է ընդունել արագացված կարգով, որպեսզի այն ուժի մեջ մտնի մինչև ընթացիկ տարվա նոյեմբերի 1-ը։