VERELQ վերլուծական կենտրոնին տված հարցազրույցում «Մայր Հայաստան» ընդդիմադիր դաշինքի նախագահ Անդրանիկ Թևանյանը վերլուծել է Հայաստանի կառավարությունում վերջերս տեղի ունեցած մասշտաբային կադրային փոփոխությունները: Քաղաքական գործիչը պատմել է ազգային գվարդիայի ստեղծման մասին, կիսվել է երկրի արտաքին քաղաքական ուղղության իր տեսլականով և գնահատել ընտրությունների հեռանկարները: Հարցազրույցում հատուկ ուշադրություն է դարձվել տարածաշրջանային հակամարտությունների կարգավորման գործում Ռուսաստանի դերին և հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների ապագային:
Հարց. Պարոն Թևանյան, ասացեք, խնդրեմ, ինչո՞վ են պայմանավորված հրաժարականները հայկական կառավարությունում և նոր նշանակումները: Ինչի՞ են ձգտում հայկական իշխանությունները և ինչի՞ համար է այս ամենն արվում, ըստ Ձեզ:
Պատասխան. Սա, մի կողմից, PR գործընթաց է՝ ցույց տալու համար, որ իշխանություններն էլ են դժգոհ ներկա իրավիճակից: Տպավորություն է ստեղծվում, թե կոռուպցիայի դեմ պայքարը դանդաղել է, և կառավարությունը փոխում է կազմը՝ այն ավելի արդյունավետ վարելու համար, բայց սա միայն PR է: Իրականում տեղի է ունենում Փաշինյանի թիմի վերագործարկում, և այս թիմն ավելի շատ միտված է իշխանությունը պահելուն: Եթե ուշադրություն եք դարձրել, ներքին գործերի համակարգում և ոստիկանությունում փոփոխություններ են կատարվում՝ ստեղծվում է այսպես կոչված ազգային գվարդիա, որը անձամբ կապահովի Նիկոլ Փաշինյանի պաշտպանությունը և կհակազդի բոլոր ընդդիմադիր գործիչներին, ովքեր սպառնալիք են ներկայացնում նրա իշխանության համար:
Հասարակությունը, բնականաբար, դրանից չի շահի: Նա ցանկանում է ամրապնդել իշխանությունը ուժայինների միջոցով, քանի որ ժողովրդական հենարանն այլևս գոյություն չունի, և հարկ է հենվել միայն ուժային կառույցների վրա:
Հարց. Այն, որ հիմա նշանակվում են նոր նախարարներ՝ օրինակ, ՆԳՆ-ն առաջին անգամ գլխավորել է կին՝ Արփինե Սարգսյանը, ով նախկինում նույն գերատեսչության փոխնախարարի պաշտոնն էր զբաղեցնում, ի՞նչ են խոսում այս նախարարների անձերը, այս նշանակումները:
Պատասխան. Այն, ինչ մենք տեսնում ենք, կրկին արտաքին քաղաքական վեկտորի փոփոխության թեքում է: Նոր կադրերին կարելի է անվանել պայմանականորեն արևմտամետ, իսկ հաշվի առնելով, որ Նիկոլ Փաշինյանի քաղաքականությունը թուրքամետ է, նրանց կարելի է անվանել նաև թուրքամետ: Այն պնդումները, թե նա փոխում է թիմը և շարժվելու է դեպի Մոսկվա, չեն համապատասխանում իրականությանը: Իրականում այս կադրերը, որոնք նշանակվում են և կնշանակվեն, փաշինյանամետ են, թուրքա-արևմտյան, և ըստ էության ոչինչ չեն ներկայացնում և սպառնալիք չեն Նիկոլ Փաշինյանի համար: Իսկ նա շատ կասկածամիտ է դարձել և վախենում է նրանցից, ում նշանակել է, քանի որ նրանք կարող են որևէ պահի, իքս ժամին, դուրս գալ վերահսկողությունից:
Հարց. Կա նաև կարծիք քաղաքագետների շրջանում, որ ազատված կադրերը, հատկապես ուժայինները, անցած ժամանակահատվածում դարձել էին ավելի կամ պակաս ինքնուրույն և կարող էին սպառնալիք դառնալ Նիկոլ Փաշինյանի համար ներքաղաքական իրավիճակի խարխլման դեպքում:
Պատասխան. Այո, կարող էին: Բացի այդ, Նիկոլ Փաշինյանը պետք է որոշակի իմիջ ստեղծի արտահերթ կամ հերթական ընտրություններից առաջ: Հնարավոր է՝ նա այս պաշտոնյաների առջև այնպիսի խնդիրներ է դրել, որոնք նրանք կամ վախեցել են կատարել, կամ չեն համաձայնել լիովին կատարել: Ելնելով դրանից՝ նա էլ եփեց այս ամբողջ շիլան, ինչպես ասում են:
Հարց. Պարզ է: Եվ, ըստ Ձեզ, Հայաստանում սպասվու՞մ են հերթական, թե՞ արտահերթ ընտրություններ:
Պատասխան. Դատելով ընթացիկ գործընթացներից՝ իշխանությունները պատրաստվում են հերթական ընտրությունների: Բայց, բնականաբար, ընդդիմախոսները պետք է հասնեն արտահերթ ընտրությունների անցկացմանը: Իշխանությունները վախենում են ցանկացած ընտրական գործընթացից՝ լինի դա Գյումրիի ընտրությունները, սահմանադրական հանրաքվեն, թե արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները: Նրանք վախենում են դրանցից, որովհետև նույնիսկ 2023 թվականի Երևանի ավագանու ընտրությունները ցույց տվեցին ընտրական աջակցության բացակայությունը:
Հարց. Իսկ ի՞նչ է կատարվում այս առումով ընդդիմության մեջ: Մի կողմից ունենք իշխանություն, որը զգալիորեն կորցրել է վարկանիշը, բայց մյուս կողմից՝ ընդդիմություն, որը, դատելով հարցումներից, ավելի թույլ է: Ասացեք, խնդրեմ, ինչի՞ նշան է սա:
Պատասխան. Խոսելով ընդդիմության մասին, պետք է հասկանալ, թե կոնկրետ ում մասին է խոսքը, քանի որ ընդդիմությունը տարաբնույթ է: Կա խորհրդարանական և արտախորհրդարանական ընդդիմություն: Բանն այն է, որ հասարակությանը պետք է ներկայացնել իրական այլընտրանք՝ և՛ անվտանգության տեսանկյունից, և՛ ներքին քաղաքականության մեջ, և՛ արտաքին քաղաքական վեկտորների առումով:
Կոնկրետ «Մայր Հայաստան» քաղաքական ուժի անունից կարող եմ ասել, որ մենք հստակ դիրքորոշում ունենք անվտանգության հարցերի, այս համակարգում Ռուսաստանի դերի և հայ-ադրբեջանական ու հայ-թուրքական հարաբերությունների վերաբերյալ:
Մենք կարծում ենք, որ Ռուսաստանը պետք է այստեղ հսկայական դեր խաղա՝ և՛ որպես միջնորդ, և՛ որպես Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հնարավոր պայմանավորվածությունների երաշխավոր՝ սահմանազատման և սահմանագծման, արցախահայերի՝ իրենց տարածքներ վերադառնալու իրավունքների, Թուրքիայի հետ հարաբերությունների համակարգի և այլնի հարցերում: Մենք տեսնում ենք այդպիսի համակարգ, այն հստակ է և ուղղված է իրական խաղաղության և իրական անվտանգության ապահովմանը:
Հարց. Ի՞նչ կասեք Հայաստանում Ռուսաստանի քննադատներին, ովքեր ասում են, որ Մոսկվան հնարավորություն ուներ ամրապնդելու իր դիրքերը տարածաշրջանում՝ օգնելով Հայաստանին Ադրբեջանի հետ հակամարտության մեջ, ինչը Ռուսաստանը, նրանց կարծիքով, չի արել:
Պատասխան. Գիտեք, ոչ Ռուսաստանը, ոչ Արևմուտքը, ոչ էլ նույնիսկ Չինաստանը կամ այլ ուժերը չեն կարող լինել ավելի հայակենտրոն, քան հենց հայերը: Այն, ինչ մենք տեսանք Արցախում, Նիկոլ Փաշինյանի և նրա արտաքին հովանավորների ձեռքի գործն է: Պրահայում 2022 թվականին Նիկոլ Փաշինյանը ճանաչեց Արցախը Ադրբեջանի կազմում և դրանով իսկ հրահրեց և՛ շրջափակումը, և՛ էթնիկ զտումը, որը մենք արդեն տեսանք 2023 թվականի սեպտեմբերին: Պարզապես բողոքել այլ երկրներից՝ սխալ է: Մենք պետք է հենվենք մեր բանակի, մեր քաղաքականության վրա, և դրանից հետո արդեն հասնենք նրան, որ լինեն դաշնակիցներ և խաղաղ գործընթացներ:
