Հայաստանի իշխանություններն ամեն ջանք գործադրել են Արցախում պատերազմը դադարեցնելու համար։ Այս մասին այսօր՝ ապրիլի 14-ին, խորհրդարանում հայտարարել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ ներկայացնելով կառավարության 2020 թվականի ծրագրի իրականացման ընթացքի եւ արդյունքների մասին տարեկան հաշվետվությունը։
Փաշինյանը նշել է, որ երեք անգամ ամենաբարձր մակարդակով ընդունվել են կրակի դադարեցման վերաբերյալ պաշտոնական հայտարարություններն ու պայմանավորվածությունները: Առաջին պայմանավորվածությունը ձեռք է բերվել հոկտեմբերի 10-ին Ռուսաստանի մայրաքաղաքում, երբ արտաքին գործերի նախարարների մակարդակով հայտարարություն է ընդունվել, հիշեցրել է վարչապետը: Սակայն, ընդգծել է Փաշինյանը, Ադրբեջանը խախտել է պայմանավորվածությունները թուրքական կողմի համապատասխան հայտարարությունների ֆոնին։ Երկրորդ պայմանավորվածությունը ձեռք է բերվել Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի միջնորդությամբ 2020 թվականի հոկտեմբերի 17-ին: Ադրբեջանն այս անգամ էլ խախտել է հումանիտար հրադադարի մասին պայմանավորվածությունները, հիշեցրել է նա։
Երրորդ պայմանավորվածությունը ձեռք է բերվել հոկտեմբերի 26-ին ԱՄՆ-ի միջնորդությամբ, ինչպես եւ նախորդ դեպքերում, ստորագրվել է հայտարարություն, որը կրկին ուժի մեջ չի մտել ադրբեջանական կողմի կողմից պայմանավորվածությունների խախտման պատճառով: Նա նշել է, որ վերջին երկու հայտարարություններում հղում է արվում հոկտեմբերի 10-ին Մոսկվայում ընդունված հայտարարությանը, որում նշվում է, որ հակամարտության կարգավորման բանակցությունները պետք է ընթանան ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում եւ ձեւաչափի փոփոխություն չի նախատեսվում:
«Շատ է խոսվում այն մասին, թե ինչ է տեղի ունեցել հոկտեմբերի 19-ից հետո։ Տեղի ունեցավ հետևյալը. վերլուծելով իրավիճակը և խորհրդակցելով Արցախի նախագահի և գլխավոր շտաբի հետ՝ ես որոշում կայացրեցի, որ մենք պետք է որոշակի, թեկուզ ցավոտ զիջումների ճանապարհով հասնենք հրադադարի։ Այս առիթով ես հրավիրել եմ Անվտանգության խորհրդի նիստ, որին մասնակցել են նաև խորհրդարանական ուժերը, այդ թվում՝ ընդդիմությունը, նախագահը և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը։ Ընդ որում, ես նշել եմ, որ ընդդիմությանը հրավիրել եմ ոչ թե պատասխանատվությունը կիսելու, այլ ստեղծված իրավիճակի մասին տեղեկացնելու համար։ Ես հիմա չեմ կարող հրապարակավ ներկայացնել ասվածի մանրամասները այն ժամանակ, որպեսզի հետագայում դա չօգտագործվի մեր դեմ», - պատմեց վարչապետը՝ հավելելով, որ նույն օրը հրավիրել է նաև արտախորհրդարանական ընդդիմությանը։
«Դրանից հետո ես զանգահարել եմ Ռուսաստանի նախագահին և հայտնել, որ մենք ցանկանում ենք հասնել հրադադարի՝ ադրբեջանական տարածքների վերադարձի պայմաններում ՝ 5+2 ձևաչափով։ Սա պայման է, որը նախկինում էլ առաջարկվել է համանախագահների կողմից հայկական կողմին։ Մենք մանրամասն քննարկումներ ունեցանք Ռուսաստանի նախագահի հետ, արդյունքում ձևավորվեց ընդհանուր մոտեցում այդ հարցի վերաբերյալ։ Այնտեղ բարձրացվեց Արցախ ադրբեջանցի փախստականների վերադարձի հարցը, և ես նշեցի, որ մենք սկզբունքային անդրադարձ չունենք այդ հարցի շուրջ, եթե այն ինչ-որ կերպ փոխկապակցված լինի Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի որոշման գործընթացի հետ։
Դրանից հետո Ռուսաստանի նախագահը հանգամանալից զրույց է ունեցել ադրբեջանցի գործընկերոջ հետ, որի արդյունքում պարզվել է, որ ադրբեջանական կողմը կտրականապես դեմ է Հադրութին ապաշրջափակելու մեր պահանջին ։ Ադրբեջանը պահանջել է, որ փախստականների վերադարձը, այդ թվում ՝ Շուշին, չկապվի կարգավիճակի որոշման հարցի հետ, նաև 5+2 ձևաչափով տարածքները վերադարձնելու փոխարեն նրանք պահանջեն վերադարձնել 7 տարածք։ Դա ասվել է որպես ակնարկ այն դեպքի համար, եթե մենք համաձայնենք նախորդ կետերի հետ», - հայտարարել է նա՝ հավելելով, որ առաջին անգամ է ներկայացնում այդ դետալը։
