Ռուսաստանը, Ադրբեջանն ու Իրանն արագացնում են «Հյուսիս-Հարավ» միջանցքի ստեղծումը

Ռուսաստանը, Ադրբեջանը և Իրանն ակտիվացնում են Բալթիկ ծովից մինչև Պարսից ծոց ձգվող անխափան տրանսպորտային զարկերակի ստեղծմանն ուղղված համատեղ աշխատանքը։ Բաքվում կայացած եռակողմ հանդիպմանը, որը նվիրված էր «Հյուսիս-Հարավ» միջանցքի արևմտյան երթուղու զարգացմանը, կողմերը քննարկել են լայնածավալ ենթակառուցվածքային նախագծերը բեռնահոսքերի և ապրանքաշրջանառության տպավորիչ աճի ֆոնին, որին լրացուցիչ խթան է հաղորդել ԵԱՏՄ-ի և Իրանի միջև ազատ առևտրի համաձայնագիրը։

Բաքվում կայացած բանակցություններում ռուսական պատվիրակությունը գլխավորել է փոխվարչապետ Ալեքսեյ Օվերչուկը, ով ընդգծել է ներդաշնակեցված ենթակառուցվածքի ստեղծման անհրաժեշտությունը։ Նրա խոսքով՝ արդյունքներն արդեն իսկ ակնհայտ են․ 2025 թվականի առաջին կիսամյակում ռուս-ադրբեջանական սահմանով բեռնահոսքն աճել է 13%-ով, իսկ տրանսպորտային միջոցների քանակը՝ 10%-ով։ Արդիականացման շնորհիվ բեռնատարների համար սահմանային անցակետերի թողունակությունն արդեն իսկ հնգապատկվել է՝ օրական 400-ից հասնելով 1900 մեքենայի, իսկ ապագայում՝ վերակառուցման ավարտից հետո, կհասնի 3000-ի։

Նման թողունակություն ապահովելու համար ռուսական տարածքում ակտիվորեն կառուցվում են խոշոր քաղաքների, այդ թվում՝ Աստրախանի, Մախաչկալայի և Դերբենդի շրջանցիկ ճանապարհներ, ինչպես նաև արդիականացվում են երկաթուղային ենթակառուցվածքները։ Զուգահեռաբար շարունակվում է Իրանի հետ առանցքային համաձայնագրի իրականացումը՝ Ռեշտ-Աստարա երկաթուղային բացակայող հատվածի կառուցման ուղղությամբ, որը կամբողջացնի միջանցքի միասնական պողպատե մայրուղին։

Նախագծի շարժիչ ուժը սրընթաց աճող առևտուրն է։ Ըստ ՌԴ կառավարության տվյալների՝ 2025 թվականի առաջին յոթ ամիսներին Իրանի հետ ապրանքաշրջանառությունն աճել է գրեթե 12%-ով։ Սակայն իրական թռիչք տեղի ունեցավ այս տարվա մայիսին ԵԱՏՄ-Իրան ազատ առևտրի համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո․ ընդամենը երեք ամսում՝ մայիսից հուլիս, ապրանքաշրջանառությունն աճել է 35%-ով, ինչն ապացուցում է տնտեսական համագործակցության հսկայական ներուժը։

Ինչպես ամփոփել է Ալեքսեյ Օվերչուկը, համատեղ աշխատանքի ռազմավարական նպատակն է ապահովել անխափան լոգիստիկա, որը լավագույն մրցակցային պայմաններ կստեղծի երեք երկրների արտադրողների և արտահանողների համար, տնտեսություններին աճի լրացուցիչ խթան կհաղորդի և, ի վերջո, կհանգեցնի մարդկանց կյանքի բարելավմանը։