Ռուսաստանի Զինված ուժերի ստորաբաժանումների մի մասը զորավարժությունների ավարտից հետո սկսել է լքել Ուկրաինայի հետ սահմանակից տարածքները, բայց դեէսկալացիայի մասին խոսք դեռ չկա: Արևմտյան ԶԼՄ-ներում հիստերիան աճում է, իսկ ԱՄՆ նախագահ Ջոզեֆ Բայդենը հանդես է եկել ժողովրդին ուղղված կոչով։
Իրակա՞ն է արդյոք Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև լայնամասշտաբ պատերազմի վտանգը։ Կարո՞ղ են Ադրբեջանն ու Թուրքիան փորձել ագրեսիա կազմակերպել Հայաստանի դեմ՝ օգտվելով այն հանգամանքից, որ Մոսկվան այլ խնդիրներով զբաղված կլինի։
ArmeniaOne Telegram-ի այս և այլ հարցերին պատասխանել է EADaily-ի գործադիր գործընկեր, VERELQ-ի փորձագետ Վիգեն Հակոբյանը:
- Ձեր կարծիքով որքանո՞վ է իրական Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև լայնամասշտաբ պատերազմի վտանգը։
- Ուկրաինական բանակն ի վիճակի չէ "լայնամասշտաբ պատերազմ" վարել ռուսականի դեմ։ Ոչ տեխնիկապես, ոչ բարոյապես։ Առավել ևս, որ Կիևը ներուժի երկու երրորդը կենտրոնացրել է ռազմական գործողությունների տեղական թատրոնում՝ Դոնբասում։
Այլ բան է, որ ԶՈւ-ն կարող է բլիցկրիգի փորձ ձեռնարկել, որպեսզի ռեւանշի հասնի եւ վերադարձնի Դոնբասի նկատմամբ վերահսկողությունը, վերահսկողություն ապահովի Ռուսաստանի հետ արտասահմանում: Կգնա դրան Կիևը, թե ոչ, ահա թե որն է խնդիրն այժմ։
Եթե այո, ապա Ռուսաստանը ստիպված կլինի միջամտել ռազմական գործողություններին, պաշտպանել Դոնբասի ռուսներին։ Թե ինչպես դա կանի Մոսկվան ՝ ավիացիայի և հեռահար համակարգերի օգնությամբ, թե ցամաքային օպերացիայի միջոցով, նույնպես հարց է։ Ինչպե՞ս կանցնի բնակչության տարհանումը:
Իսկ թե ինչ իրավիճակ կստեղծվի այդ ժամանակ Կիևում, ինչպիսին կլինի Զելենսկու ինքնազգացողությունը նրա երկրում նոր զանգվածային սպանությունների ֆոնին, այն դեպքում, երբ մինչև ընտրվելը նա խոստացել էր խաղաղություն բերել։ Եվ գուցե բլիցկրիգը ձախողվի եւ ոչ մի ներխուժում չի պահանջվում: Շատ տարբերակներ կան:
Այսպիսով, Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև լայնամասշտաբ պատերազմ չի լինի։ Բայց հնարավոր է Դոնբասում իրավիճակի ծանր սրում՝ ամբողջ Ուկրաինայում քաղաքական իրավիճակի հետագա ապակայունացմամբ, ինչպես նաև Մոսկվայի կողմից ԴԺՀ և ԼԺՀ անկախության փաստացի ճանաչմամբ, արդեն վավերացված Դումայի կողմից և ստորագրման պատրաստ նախագահի կողմից։
- Ինչպե՞ս դա կանդրադառնա ռուս-հայկական հարաբերությունների վրա:
- Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև հակամարտությունը լուրջ ազդեցություն չունի հայ-ռուսական հարաբերությունների վրա։ Նրանք զարգանում են իրենց տրամաբանությամբ։ Ընդ որում, Ռուսաստանում եւ Ուկրաինայում հայկական համայնքների վիճակի վրա որոշակի բացասական ազդեցություն կա տեղաշարժի ազատության սահմանափակման, ազգակցական եւ բարեկամական շփման, ինչպես նաեւ բիզնեսի զարգացման առումով:
- Ի՞նչ դիրքորոշում պետք է որդեգրի Երևանը պատերազմի դեպքում: Պե՞տք է արդյոք հավատարիմ մնալ Մոսկվայի հետ դաշնակցային հարաբերություններին (ինչպես է Անկարան ցուցադրում Կիևի հետ դաշնակցային հարաբերությունները)։
- Իմ կարծիքով, Երևանը պետք է լիակատար չեզոքություն և փոխըմբռնման ուղիների որոնման մեդիատոր դառնալու պատրաստակամություն ցուցաբերի, որպեսզի ոչ մի դեպքում հարվածի տակ չդնի Ռուսաստանի և Ուկրաինայի հայ բնակչությանը։
Միաժամանակ, դաշնակցային հարաբերություններին հավատարմությունը կարող է դրսևորվել Երևանի կողմից Ղրիմի նկատմամբ, որի ժողովուրդը ենթարկվում է պատժամիջոցների և խտրականության։ Ինչպես հայտնի է, Ղրիմում մեծ հայկական համայնք կա, և Երևանը կարող էր ավելի ակտիվ զարգացնել փոխշահավետ համագործակցությունն այդ ռուսական տարածաշրջանի հետ այնպես, ինչպես Անկարան օգնում է Կիևին։
- Կարո՞ղ են Ադրբեջանն ու Թուրքիան փորձել ագրեսիա կազմակերպել Հայաստանի դեմ՝ օգտվելով այն հանգամանքից, որ Մոսկվան չի լինի Անդրկովկասում:
- Նույնիսկ եթե իրավիճակն Ուկրաինայում կրիտիկական սցենարով ընթանա, Ռուսաստանը չի մերկացնի իր հակառակորդների հնարավոր ռազմական ակտիվության մյուս ուղղությունները։ Մոսկվան չի կարող անտեսելԱնդրկովկասը, որովհետև դա արդեն հարյուրամյակներ շարունակ արտաքին և ռազմական քաղաքականության ռազմավարական շատ կարևոր ուղղություն է։
Ուստի, քանի դեռ Ղարաբաղում խաղաղապահներ են կանգնած, իսկ Հայաստանում ռազմաբազա կա, և քանի դեռ երկրի սահմաններն ու օդային տարածքը վերահսկվում են երկկողմ (ՌԴ անվտանգության երաշխիքներ և ՀՕՊ միացյալ համակարգ) և բազմակողմ (ՀԱՊԿ) միջպետական համաձայնագրերի շրջանակներում, ապա Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից Հայաստանի դեմ Ակնհայտ ագրեսիա նման պայմաններում չի լինի։
