Վերջերես Իրանի արտաքին գործերի նախարար Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆի Երևան կատարած այցը պայամանվորված էր հիմանակնում Թեհրանի Եվրասիական տնտեսական միության (ԵՏՄ) նկատմամբ հետաքրքրությամբ, որին 2015 թվականի հունվարից անդամակցեց նաև Հայաստանը: Թեհրանը հետքրքրված է նոր իրավիճակում ԵՏՄ անդամ Հայստանի հետ հարաբերությունների հեռանկարներով: Այսպիսի կարծիք են հայտնում հայաստանյան իրանագետները, հավելելով սակայն, որ այցը ճանաչողական էր, իրանական կողմը հապճեպ նախաձեռնություններով հանդես չի գա և կսպասի՝ հասնակալու համար, թե ինչ է իրենից ներկայացնում ԵՏՄ-ն: Իրանի արտաքին գործերի նախարար Մոհամադ Ջավադ Զարիֆը հունվարի 27-ին Երևանում մամլո ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, որ Հայաստանի անդամակցությունը Եվրասիական տնտեսական միությանը լավ հեռանկարներ է ստեղծում Հայաստանի եւ Իրանի միջեւ առեւտրատնտեսական համագործակցության զարգացման համար: «Հայաստանը, Իրանը եւ Ռուսաստանն արդեն համագործակցում են հեռահաղորդակցության ոլորտում, եւ կան բոլոր նախապայմաններ համագործակցություն զարգացնելու նաեւ այլ ոլորտներում: Այս իմաստով Հայաստանի անդամակցությունը ԵՏՄ-ին ստեղծում է լավ հնարավորություններ»,- ասել է իրանցի նախարարը «Իրանի արտգործնախարարի այցը ուշագրավ է երկու առումով՝ առաջին, որ դա տեղի է ունենում Հայաստանի՝ Եվրասիական տնտեսական միությանը (ԵՏՄ) պաշտոնապես միանալու և Ադրբեջանի կողմից հայ-ադրբեջանական սահմանի ողջ երկայնքով լարվածություն առաջացնելու պայմաններում»,- նշում է իրանագետ Արմեն Իսրայելյանը, տեղեկացնում է Panorama.am-ի հետ զրույցում: Փորձագետի խոսքով՝ Իրանը առաջին անգամ ԱԳ նախարարի մակարդակով պաշտոնապես հայտարարեց, որ Իրանը պատրաստ է Հայաստանի հետ խորացնել իր առևտրատնտեսական հարաբերությունները ոչ միայն երկկողմ, այլ նաև ԵՏՄ-ի ձևաչափով: Հարկ է նշել, ՌԴ-ում Իրանի դեսպանի խոսքով՝ Իրանը նույնիսկ պատրաստ է ԵՏՄ-ի հետ համագործակցության մասին պայմանագիր ստորագրել: Փորձագետների կարծիքով բանակցությունների ժամանակ հիմանական շեշտը դրվել է ստեղծված նոր իրավիճակի վար Հայաստանի ԵՏՄ անդամակցությունից հետո: Նրանց կարծիքով հայ-իրանական հարաբերությունների տիրույթում գտնվող մյուս բոլոր հարցերում, որոք են տնտեսություն, առևտուր և ղարաբաղյան հակամարտություն, էական տեղաշարժեր չկան: Ղարաբաղյան հակամարտության հարցում Իրանի իշխանությունները միշտ վարել և վարում են հավասարակշռված քաղաքականություն: Իրանագետ Մհեր Բաղդասարյանի համոզմամբ՝ հայ-իրանական հարաբերությունների քննարկման առանցքը ոչ թե իրանական գազը Հայաստանի տարածքով Արևմուտք հասցնելու երթուղու հնարավորություններն են, այլ ԵՏՄ անդամ Հայաստանի հետ հարաբերությունների նոր հեռանկարը, տեղեկացնում է Tert.am-ը։ «Հայաստանը դարձել է ԵՏՄ անդամ, ինչը ընդլայնում է Հայաստան-Իրան հարաբերությունների հնարավորությունները»,- կարծում է իրանագետը՝ ավելացնելով, որ տնտեսական առումով Իրանին ձեռնտու է ԵՏՄ-ի հետ հարաբերությունների խորացումը։ «Հայաստանն ի տարբերություն մյուս ԵՏՄ անդամ երկրների՝ անմիջական սահման ունի Իրանի հետ, դա է բացում Հայաստանի հնարավորությունները և հիմք տալիս նման որոշակի հայտարարություն ու եզրակացություն անելուն, իսկ թե որ ուղղություններով Իրանին շահավետ կլինի Հայաստանի տարածքը կամ Հայաստանի հարաբերություններն օգտագործել՝ դուրս գալու ԵՏՄ, պարզ կլինի մոտ ժամանակներում»,-ասաց նա։ Իրանագետ Գոհար Իսկանդարյանը կարծում է, որ այցի նպատակների մասին Իրանի ԱԳ նախարարն էլ հստակ ներկայացրեց, որ Հայաստանն անդամակցելով ԵՏՄ-ին՝ նոր հորիզոններ է բացում հարաբերվելու։ «Այսինքն՝ նա մեսիջ էր հղում, որ նոր ակնկալիքներ կարող են լինել»,-ասաց նա և նշեց, որ սրանք կայտառությունների մակարդակում է և պետք է դեռևս կյանքի կոչվելու համար հստակ քայլեր արվեն։ «Գիտենք, որ բազմաթիվ պայմանագրեր ու մի շարք պրոյեկտներ կան, որոնք ստորագրվել են, սակայն վերջնականապես կյանքի չեն կոչվել և այս հարցում ևս պետք է սպասել այս հայտարարությունները կիրականա՞ն, թե ոչ»։ Այսքանով հանդերձ, ըստ Գոհար Իսկանդարյանի՝ իրանական կողմը դեռ կսպասի հասկանալու համար, թե ինչ բան է ԵՏՄ-ն և Հայաստանը ԵՏՄ-ում ինչ դերակատարություն կարող է ունենալ։ «Եթե անկեղծ ասենք Հայաստանն էլ լավ չի պատկերացնում թե իր գործառույթները ԵՏՄ շրջանակներում ինչ պետք է լինեն։ Դրանց հստակեցումից հետո միայն որոշում կկայացնեն այս տարածքում ինչ-որ բաներ անել, թե՝ ոչ», - ասաց նա։