ՀՀ Պետական եկամուտների կոմիտեն և Քննչական կոմիտեն բացահայտել են հարկերից խուսափելու խոշոր սխեմա՝ ավելի քան 34 մլրդ դրամի (շուրջ 89,5 մլն ԱՄՆ դոլար) ստվերային շրջանառությամբ։ Սխեմայի կենտրոնում ՏՏ ընկերություն է, որը հիմնականում դեղագործական ոլորտի իր հաճախորդների համար մշակել է հատուկ ծրագրային ապահովում, որը թույլ է տվել թաքցնել իրական եկամուտները և վարել կրկնակի հաշվապահություն։
ԵՐԵՎԱՆ, 15 սեպտեմբերի։ Հայաստանի իրավապահ մարմինները բացահայտել են եկամուտների թաքցման բարդ մեխանիզմ, որի հետևանքով պետական բյուջեը թերացել է ստանալ շուրջ 10 մլրդ դրամի (ավելի քան 26 մլն ԱՄՆ դոլար) հարկ։ Այս մասին հայտնում են Պետական եկամուտների կոմիտեից (ՊԵԿ)։
Ըստ գործի նյութերի՝ տեղական ՏՏ ընկերությունը բիզնեսի համար ստեղծել է հաշվապահական հաշվառման անհատականացված ծրագրեր։ Սակայն այդ ծրագրերում դիտավորությամբ ներդրվել են հատուկ գործիքներ, որոնք թույլ են տվել թաքցնել առևտրային շրջանառության զգալի մասը։ Ծրագիրն ինտեգրվել է ՀԴՄ սարքերին և հարկային մարմիններին է ուղարկել իրական վաճառքի տվյալների միայն một մասը՝ վարելով «ստվերային» եկամուտների առանձին հաշվառում։ Ավելին, համակարգը հնարավորություն է տվել հաշվետվություններում փոխարինել վաճառված ապրանքների անվանումները։
Այս սխեմայի հիմնական օգտատերերը եղել են դեղագործության և բժշկական ծառայությունների ոլորտի ընկերությունները։ Միաժամանակ մի քանի հասցեներում իրականացված օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների և խուզարկությունների արդյունքում կասեցվել է մեկ ընկերության անվան տակ գործող 61 դեղատան գործունեությունը։
Առգրավված սերվերների ուսումնասիրության արդյունքում պարզվել է, որ առնվազն 53 ընկերություն օգտագործել է տվյալ ծրագրային միջոցը եկամուտները թաքցնելու համար։ Միայն բժշկական ոլորտի 9 հարկ վճարողի մասով պետությանը հասցված վնասը նախնական գնահատվում է 2,9 մլրդ դրամ (շուրջ 7,6 մլն ԱՄՆ դոլար)։ Որոշ դեղատներում խուզարկությունների արդյունքում հայտնաբերվել են նաև Հայաստանում չգրանցված դեղամիջոցներ։
Նախաքննությունը շարունակվում է, և, ըստ ՊԵԿ-ի հայտարարության, չվճարված հարկերի գումարը կարող է զգալիորեն աճել, քանի որ առգրավված տվյալների բազաների վերլուծությունն ամբողջությամբ ավարտված չէ։ Մեղավոր ճանաչված ընկերություններից մեկն արդեն իսկ ներկայացրել է ճշտված հարկային հաշվարկներ՝ 1 մլրդ դրամի (շուրջ 2,63 մլն դոլար) լրացուցիչ պարտավորությամբ, որից 350 մլն դրամը (921 հազար դոլար) արդեն վերականգնվել է բյուջե։
ՊԵԿ-ը հորդորել է տնտեսվարողներին զերծ մնալ նմանատիպ անօրինական սխեմաներից՝ հիշեցնելով ժամանակակից տեխնոլոգիաների կիրառմամբ հարկերից խուսափելու համար սահմանված քրեական պատասխանատվության մասին։
