Համաձայնագիր ԱՄՆ-ի հետ. Հայաստանը պատրաստվում է տարածաշրջանային փոփոխություններին
Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանի ԱՄՆ կատարած այցի ընթացքում ԱՄՆ-ի ու Հայաստանի միջև ստորագրված Առևտրի և ներդրումների մասին միջանկյալ համաձայնագիրը հետապնդում է ինչպես տնտեսական, այնպես էլ աշխարհաքաղաքական նպատակներ: ԱՄՆ-ը այդ քայլով ակտիվացնում է ամերիկյան կորպորացիաների գործունեությունը Հայաստանում և ուժեղացնում է տարածաշրջանում իր դիրքերի ամրապնդման իրավական հիմքերը:
ԱՄՆ-ի հետ հարաբերությունների ամրապնդումը ձեռնտու է նաև Հայաստանին, քանի որ չնայած Երևանի ընտրած եվրասիական ուղենիշին, բալանսի քաղաքականությունը և գերտերությունների հակասությունների վրա իրականացվող խաղը դեռ ոչ ոք չեղյալ չի հայտարարել: Այդպիսի կարծիք են հայտնել քաղաքական գործիչները և փորձագետները EADaily հետ զրույցում:
Փաստաթուղթը դեռևս չի հրապարակվել, սակայն ըստ պաշտոնական աղբյուրների, այն պետք է բարենպաստ պայմաններ ստեղծի ներդրումների համար և ավելացնի ապրանքաշրջանառությունը Հայաստանի ու ԱՄՆ-ի միջև: Նախորդ տարի Հայաստանի ու ԱՄՆ-ի ապրանքաշրջանառությունը կազմել է 220,9 միլիոն դոլար, Հայաստանում ներդրումների առումով ԱՄՆ-ը զբաղեցնում է միայն հինգերորդ տեղը: Այդ առումով միանձնյա առաջատարը Ռուսաստանն է, ում ներդրումները Հայաստանում ընդհանուր առմամբ հասնում են երեք միլիարդ դոլարի:
Ինչպես նշել է ընդդիմադիր "Ժառանգություն" խմբակցության անդամ Թևան Պողոսյանը, Վաշինգտոնը հետաքրքված է Հայաստանում ամերիկյան ընկերությունների ակտիվացմամբ: Երկար տարիներ հասարակական հատվածում աշխատած Պողոսյանը նշել է, որ հայ-ամերիկյան համաձայնագիրը ենթադրում է ԱՄՆ-ի կողմից մեծ ուշադրություն Հայաստանում իրականացվող ներդրումային ծրագրերի նկատմամբ:
«Այստեղ մեծ դեր է հատկացվելու Արտասահմանյան մասնավոր ներդրումների կորպորացային՝(OPIC): Մենք հիշում ենք, որ այդ կազմակերպությունը ժամանակին մեծ դեր է խաղացել «Marriott» ցանցին Հայաստանի անդամակցության աշխատանքներում», - նշել է Պողոսյանը:
Այս պահի դրությամբ Հայաստանում գործում է ամերիկյան կապիտալով 400 ընկերություն: Այս տարի էներգետիկ ոլորտում մոտ 250 միլիոն ներդրումային ծրագիր է պատրաստվում իրականացնել ամերիկյան Contour Global ընկերությունը:
ԱԺ տնտեսական հարցերով մշտական հանձնաժողովի նախագահ, ՀՀԿ-կան Վարդան Այվազյանը իր հերթին, խորհուրդ է տալիս դիտարկել ստորագրված համաձայնագիրը տարածաշրջանում նշմարվող աշխարհաքաղաքական իրավիճակի տեսանկյունից և ԱՄՆ-ի ուրվագծվող տարածաշրջանային շահերի լույսի ներքո:
«Տարածաշրջանում ցանկանում է ակտիվանալ Թուրքիան, ընթանում է Իրանի նկատմամբ կիրառված պատժամիջոցների վերացման գործընթացը, ակտիվորեն իր ուղենիշն է առաջ տանում մեր դաշնակից Ռուսաստանը, ինչը միայն բարձրացնում է Հայաստանի տարածաշրջանային նշանակությունը ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի համար: Այդ առումով Հայաստանի և ԱՄՆ-ի միջև համաձայնագրի ստորագրումը, ինչպես նաև մեր երկրների միջև վիզային ռեժիմի դյուրացումը խոսում է Հայաստանի և մեր տարածաշրջանի նկատմամբ ԱՄՆ-ի մեծ հետաքրքրության մասին, ինչը բնական է առկա իրողությունների պարագայում», - նշել է Այվազյանը:
Համաձայնագրի քաղաքական ենթատեքստի վրա է շեշտը դնում նաև Ռազմավարական և ազգային հետազոտությունների հայկական կենտրոնի տնօրեն, քաղաքագետ Մանվել Սարգսյանը: Նա հիշեցրեց, որ մինչև ԱՄՆ-ի հետ պայմանագրի ստորագրումը Հայաստանի նախագահը Պեկինում էր, հանդիպել է Չինաստանի ղեկավարի հետ և մի շարք կարևոր համաձայնագրեր է ստորագրել չինացիների հետ:
«ԱՄՆ-ը հետ ստորագրված համաձայնագիրը պետք է դիտարկել քաղաքական ենթատեքստում: Դա շատ կարևոր փաստաթուղթ է, այն մինչև վերջ չեն հասկանում և պատկերացնում Հայաստանում: Այն իր մեջ ներառում է ինչպես քաղաքականություն, այնպես էլ անվտանգություն և ռազմական համագործակցություն», - նշել է Սարգսյանը հավելելով, որ ստորագրված փաստաթուղթը պետք է դիտարկել ԵԱՏՄ-ի կառուցման և Հայաստանի բալանսի քաղաքականության շրջանակների ընդլայնման դիտանկյունից:
