Ռուսաստանի նկատմամբ կիրառված արևմտյան պատժամիջոցներով պայմանավորված Հայաստանում արտարժույթի կանխիկ և անկանխիկ շուկաներում հատկապես դոլարի փոխարժեքը սկսել է տարբերվել։ Այդ մասին հունիսի 14-ին ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանը:
Նա տեղեկացրեց, որ հանդիպել է առևտրային բանկերի ղեկավարների հետ, որոնք ներկայցրել են ստեղծված Հայաստանի համար ոչ ստանդարտ իրավիճակի պատճառները: ԿԲ նախագահը նախ ընդունեց, որ շատ առևտրային բանկեր մերժում են անգամ իրենց հաճախորդներին դոլար տրամադրել: Անգամ արտարժույթով փոխանցումները վճարում են դրամով, ընդ որում, հրապարակված փոխարժեքից ցածր արժեքով:
Դոլարը կարող է հոսել Ռուսաստա՞ն
Նման զարգացումը, նրա խոսքով, պայամանավորված է Ռուսաստանի դեմ արևմտյան պատժամիջոցների կիրառման հետևանքներով: «Ոուսաստանում ստեղծված իրավիճակով պայմանավորված՝ առաջացել է մի իրավիճակ, որ կա կանխիկ արտարժույթի շուկա և անկանխիկ արտարժույթի շուկա: Անկանխիկ արտարժույթի շուկայում որևէ խնդիր չկա: Եթե դուք ունեք փոխանցում, որը ստացել եք անկանխիկ եղանակով, որը մուտք է եղել մեր առևտրային բանկի թղթակցային հաշվի վրա դոլարային տեսքով, նրանք այստեղ նույն գումարը կփոխանցեն ձեր արտարժութային դոլարային հաշվի վրա: Խնդիրներն առաջանում են այն պահին, երբ արտասահմանից անկանխիկ փոխանցվածն այնտեղ մնում է անկանխիկ, իսկ այստեղ հաճախորդն ուզում է վերցնել որպես կանխիկ դոլար», - ասաց ԿԲ նախագահը:
Ստեղծված իրավիճակում, տեղեկացրեց Գալաստյանը, գործընկեր բանկերը և Կենտրոնական բանկերը Հայաստանին ավելի դժկամությամբ են տալիս կանխիկ դոլար: Պատճառն էլ պարզ է: «Որոշակի տեսակետ կա, որ այն կարող է փոխանցվել ռուսական կողմին, ՌԴ քաղաքացիներին: Ուստի մեր հասանելիությունը կանխիկ դոլարի նկատմամբ նվազել է: Ու դրանով պայմանավորված՝ բանկերը ցուցաբերում են որոշակի վարքագիծ»,- նշեց գլախավոր դրամատան նախագահը:
Միևնույն ժամանակ նա վստահեցրեց, որ կանխիկ դոլարի պակաս Հայաստանում չկա, քանի որ միջազգային այցելուների մեծ հոսքի հետ հանրապետություն է հոսում նաև կանխիկ արտարժույթ:
Այս տարվա ապրիլ ամսին Հայաստան դրամական փոխանցումների ծավալը կազմել է 357 մլն դոլար, որը երկու անգամ գերազանցում է նախորդ տարվա ապրիլի ցուցանիշը: Մայիս ամսվա նախնական տվյալները ԿԲ ղեկավարությունը չներկայացրեց, սակայն վստահեցրեց, որ այնտեղ ևս արձանագրվել է «էական աճ»:
Տուժում են արտահանողները
Միևնույն ժամանակ դրամի արևորումը խնդիրներ է ստեղծում տնտեսության առանձին ոլորտների համար, որոնց են արտահանումը, ՏՏ բնագավառը, ինչպես նաև մասամբ զբոսաշրջությունը:
Միևնույն է կենտրանական բնակը մտադիր չէ ինտերվենցիաների միջոցով դրամն արհեսականորեն արժեզրկել, քանի որ Դա կհանգեցնի գնաճային նոր ալիքի` բացասական անդրադառնալով ողջ հասարակության, այդ թվում արտահանողների վրա, կարծում է ԿԲ նախագահը:
«Խնդրի լուծման մի տարբերակը, որ մեզ առաջարկվում էր, դա դրամի արհեսական արժեզրկումն էր: Այդպես մենք կստեղծենք գնաճային մի նոր, ավելի վատ իրավիճակ, որը հարվածելու է ՀՀ բոլոր քաղաքացիներին` ներառյալ արտահանողներին: Եթե իրավիճակը վերահսկողության տակից դուրս եկավ կամ դարձավ անկառավարելի, այդ նույն արտահանողների մոտ առաջանալու են խնդիրներ, քանի որ նրանց աշխատակիցները երկրորդ ռաունդով գալու են բանակցեն, որ իրենց աշխատավարձերը բարձրացնեն, որի հաջորդելու է պահանջարկի ևս մեկ ռաունդ, հետո ևս մեկ բարձրացում… Մենք ընկնելու ենք մի իրավիճակի մեջ, որ իրադարությունը դարձնելու է դժվար կառավարելի, իսկ արձագանքը տոկոսադրույքի միջոցով լինելու է չափազանց ծանր», - ներկայացրեց իրավիճակը Մարտին Գալստյանը:
Ըստ այդմ ԿԲ ղեկավարությունը կարևորում է կառավարության հետ համակարգված քաղաքականությունը, որի շրջանակում գլխավոր դրամատունը զբաղվի գնաճի զսպմամբ, իսկ կառավարությունը հասցեական աջակցություն ցուցաբերի դրամի արժևորումից տուժող ոլորտներին:
