28.04.2025
Խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը չի ենթադրում բոլոր խնդիրների լուծում մեկ փաստաթղթով
17.04.2025
Խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը չի ենթադրում բոլոր խնդիրների լուծում մեկ փաստաթղթով

Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը հայտարարել է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի նախագիծը ամբողջությամբ համաձայնեցված է և պատրաստ է ստորագրման։ Այս մասին Արարատ Միրզոյանը հայտարարել է թուրքական լրատվամիջոցներին տված հարցազրույցում։ «Սա բավականին մեծ ձեռքբերում է։ Ես կասեի՝ պատմական իրադարձություն։ Երկարատև հակամարտությունից և արյունալի իրադարձություններից հետո մենք կարողացանք հասնել պայմանագրի տեքստի շուրջ համաձայնության», — ասել է Միրզոյանը։ Նրա խոսքով՝ Հայաստանը պաշտոնապես առաջարկել է սկսել խորհրդակցություններ ադրբեջանական կողմի հետ՝ պայմանագրի ստորագրման վայրի և ժամկետի վերաբերյալ։ Սակայն, ըստ Միրզոյանի, Ադրբեջանը հանդես է գալիս նոր նախապայմաններով։ «Նրանք ակնկալում են որոշ հավելյալ քայլեր Հայաստանի կողմից, այդ թվում՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարումը և Հայաստանի Սահմանադրության փոփոխությունը», — նշել է նախարարը։ Նա ընդգծել է, որ Հայաստանը պատրաստ է սկսել Մինսկի խմբի լուծարման գործընթացը, սակայն այն պետք է իրականացվի խաղաղության պայմանագրի ստորագրմանը զուգահեռ՝ որպես հակամարտության ինստիտուցիոնալ ավարտ։ Միրզոյանը նշել է, որ Ադրբեջանի կողմից Սահմանադրության փոփոխության պահանջն անարդարացված է։ Նախարարը պարզաբանել է, որ Հայաստանի Սահմանադրության նախաբանում առկա հղումը Անկախության հռչակագրին իրավական պարտադիր ուժ ունի միայն այն հատվածներում, որոնք բառացիորեն ընդգրկված են Սահմանադրության տեքստում։ Նրա խոսքով՝ ստորագրման պատրաստ պայմանագիրը հստակորեն անդրադառնում է տարածքային ամբողջականության փոխադարձ ճանաչման սկզբունքին՝ հիմնված ԽՍՀՄ փլուզման պահին առկա վարչական սահմանների վրա, որոնք միջազգային ճանաչում են ստացել որպես պետական սահմաններ։ «Այդ դրույթը լիովին համապատասխանում է մեր ընկալումներին և միևնույն ժամանակ հասցեագրում է ադրբեջանական կողմի մտահոգությունները», — նշել է Միրզոյանը։ Նախարարը հիշեցրել է նաև, որ Հայաստանի Սահմանադրական դատարանը 2023 թվականի սեպտեմբերին արդեն տվել է դրական եզրակացություն սահմանազատման վերաբերյալ ստորագրված փաստաթղթի համատեքստում, որը նույնպես հիմնված էր Ալմա-Աթայի հռչակագրի վրա։ Նա նշել է, որ նույն մոտեցումը կիրառվում է նաև խաղաղության պայմանագրում, և, ամենայն հավանականությամբ, դատարանն այն ևս կհամարի Սահմանադրությանը համապատասխան։ Միրզոյանը անդրադարձել է նաև Ադրբեջանի Սահմանադրությանը՝ ընդգծելով, որ այն ևս պարունակում է հղում իրենց Անկախության հռչակագրին, որտեղ ներկայիս Ադրբեջանը դիտարկվում է որպես առաջին՝ 1918 թվականի Ադրբեջանական Հանրապետության իրավահաջորդ, որը տարածքային հավակնություններ է ներկայացրել ներկայիս Հայաստանի ավելի քան 60 տոկոսի նկատմամբ։ «Սակայն մենք այս հարցը պարբերաբար չենք բարձրացնում, քանի որ մեր համար լուծումը խաղաղության պայմանագրի մեջ է։ Մենք ստորագրում ենք և լուծում ենք հարցը։ Վերջ», — ասել է նախարարը։ Միրզոյանը հավելել է, որ խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը չի ենթադրում բոլոր խնդիրների լուծում մեկ փաստաթղթով, այլ այդ փաստաթուղթն ինստիտուցիոնալ հիմք է ստեղծում՝ գործընթացը կառավարելու համար։ Պայմանագրով նախատեսվում է ստեղծել մշտական հանձնաժողով՝ պայմանագրի իրականացման վերահսկման նպատակով։ «Աշխարհում չկա որևէ խաղաղության համաձայնագիր, որը պատասխաներ բոլոր հնարավոր հարցերին։ Եթե երկու հասարակություններ ունեն թշնամանքի, բախումների պատմություն, նրանք չեն կարող ամեն ինչ լուծել մեկ փաստաթղթով։ Խաղաղության պայմանագրով նախատեսվում է ստեղծել երկկողմ մեխանիզմ՝ հանձնաժողով, որը կհետևի պայմանագրի կատարմանը, ինչպես նաև կզբաղվի բոլոր այն հնարավոր դժվարություններով և անհարթություններով, որոնք կարող են և, ամենայն հավանականությամբ, կարձանագրվեն գործընթացի ընթացքում։ Այլ կերպ ասած, մենք ձևավորում ենք գործիքակազմ այդ մարտահրավերները կառավարելու նպատակով։ Հետևաբար, ակնկալիքը, թե խաղաղության պայմանագրի ստորագրումից առաջ պետք է լուծված լինեն բոլոր հնարավոր հարցերը, մեր գնահատմամբ, ո՛չ արդարացի է, ո՛չ էլ իրատեսական», — եզրափակել է նախարարը։