Սպասվում է, որ Ադրբեջանը և Հայաստանը ուրբաթ օրը Վաշինգտոնում փոխըմբռնման հուշագիր կստորագրեն և կպարտավորվեն ձգտել խաղաղության, այս մասին Middle East Eye-ի հետ զրույցում հայտնել են իրավիճակին ծանոթ տարածաշրջանային աղբյուրները։
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը Սպիտակ տանը կհյուրընկալի Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևին և Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին՝ ստորագրման արարողությանը մասնակցելու համար, հայտնում են աղբյուրները։
Հայաստանը և Ադրբեջանը մարտին համաձայնության են եկել խաղաղության համաձայնագրի նախագծի շուրջ, սակայն Բաքուն շարունակում է պարտադրել մի շարք լրացուցիչ պայմաններ, նախքան դրա վերջնական հաստատումը: Ադրբեջանի պահանջներից գլխավորը այն է, որ Հայաստանը փոփոխի իր սահմանադրությունը՝ հեռացնելով Ադրբեջանի տարածքին վերաբերող հղումները, ինչը ազգային հանրաքվե է պահանջում Հայաստանում:
Սպիտակ տանը սպասվող գագաթնաժողովը կհաջորդի երկու առաջնորդների միջև հուլիսին Աբու Դաբիում կայացած հանդիպմանը։ Այդ հանդիպումից հետո Ալիևը հայտարարել է, որ երկու երկրները կարող են մի քանի ամսվա ընթացքում վերջնականապես հաստատել համաձայնագրի տեքստը, կամ գոնե դրա հիմնական սկզբունքները, իսկ հետո ստորագրել այն։
«Հիմնական սկզբունքների շուրջ համաձայնության հասնելը, դրանց նախաստորագրումը, ապա տեքստի վրա աշխատանքը կարող է լինել տարբերակ», - նշել է Ալիևը՝ ընդգծելով, որ նման մոտեցումը կախված է Հայաստանի կողմից սահմանադրության փոփոխություններից։
Աղբյուրները հավելել են, որ առաջնորդները, հավանաբար, կստորագրեն «մտադրությունների նամակ», այլ ոչ թե խաղաղության համաձայնագրի նախագիծ, ինչը Թրամփին կտա այն դիվանագիտական հաջողությունը, որը նա ձգտում է ստանալ տարածաշրջանում՝ անցյալ ամսվանից ի վեր։
Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարար Ջեյհուն Բայրամովը երկուշաբթի օրը զանգահարել է իր թուրք գործընկեր Հաքան Ֆիդանին՝ գագաթնաժողովի վերաբերյալ տեղեկություններ տրամադրելու համար, MEE-ին հայտնել է տարածաշրջանային երրորդ աղբյուրը։ Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարությունը հաստատել է, որ Ֆիդանը Բայրամովի հետ քննարկել է երկկողմ և տարածաշրջանային հարցեր։
Հիմնական խոչընդոտներից մեկը մնում է այսպես կոչված Զանգեզուրի միջանցքը, որը Հայաստանի միջոցով կապելու է Ադրբեջանի մայրցամաքային մասը նրա Նախիջևանի էքսկլավի հետ։ Հայաստանը մերժում է «Զանգեզուրի միջանցք» տերմինը՝ պնդելով, որ այն իր նկատմամբ ունի իռեդենտիստական նշաններ՝ Սյունիքի իր ինքնիշխան տարածքի նկատմամբ։
Անցյալ ամիս ԱՄՆ դեսպան Թոմաս Բարաքը պաշտոնապես առաջարկել է, որ ամերիկյան ընկերությունը վարձակալի և կառավարի միջանցքը 100 տարով և այդկերպ լուժի երկու կողմերի մտահոգությունները տրանսպորտային երթուղու անվտանգության և պաշտպանվածության վերաբերյալ։ Սակայն Հայաստանը մերժել է առաջարկը՝ ասելով, որ իր ինքնիշխան տարածքը վարձակալության չի տրամադրի երրորդ երկրի։
Բանակցություններին ծանոթ տարածաշրջանային աղբյուրը MEE-ին հայտնել է, որ Թուրքիան սկզբում առաջարկել է միջանցքը կառավարելու համար մասնավոր ընկերություն ընտրել, ինչը հետագայում հաստատվել է և՛ Հայաստանի, և՛ Ադրբեջանի կողմից։
«Այնուամենայնիվ, հայկական կողմը պահանջել է, որ ընկերությունը կառավարի նաև միջանցքի Նախիջևանի կողմի հատվածը, ինչը անընդունելի է դարձել Բաքվի համար», - պարզաբանել է աղբյուրը։
թարգմանությունը՝ news.am-ի
