2019 թ. մայիսին լրանում է Եվրասիակա տնտեսական միության մասին պայմանագրի հինգերորդ տարին:
Վերջին տարիներին ԵԱՏՄ- ն ապահովել է ներքին առեւտրի աճ, բոլոր անդամ երկրների տնտեսությունները ցույց են տալիս դրական միտումներ: Միության երկրների արտաքին առեւտրի ծավալը 2018 թվականին աճել է 18.8% -ով եւ կազմել 753.4 մլրդ դոլար, փոխադարձ առեւտրի ծավալը աճել է 9.2% (59.7 մլրդ դոլար), իսկ ԵԱՏՄ երկրների ՀՆԱ-ն աճել է 1.8% -ով: Այնուամենայնիվ, տնտեսական աճի տեմպը դեռեւս ցածր է, քան համաշխարհային միջին ցուցանիշը: Այս մասին գրում է Իզվեստիան։
Ռուսաստանի դաշնակիցների կողմից հայտարարված «բազմավեկտոր» արտաքին քաղաքականությունը, ինչպես նաեւ ՌԴ եւ ԱՄՆ-ի միջեւ աճող հակամարտությունը շատերին ստիպում է կասկածի տակ դնել ԵԱՏՄ-ի արդյունավետությունը:
Ինտեգրման առասպելներ
ԵԱՏՄ-ի շուրջ քննարկումների առարկա հաճախ դաշինքի իրական խնդիրները չեն դառնում, այլ դրա դիցաբանական պատկերը: Սա երբեմն հանգեցնում է մարդկանց մոտ մի շարք պատրանքներ, հատկապես այն մարդկանց, որոնք խորապես ծանոթ չեն ԵԱՏՄ-ին:
Եվրասիական զարգացման բանկի ինտեգրացիոն հետազոտությունների կենտրոնի տվյալներով, 2017 թվականին Եվրասիական միությունում մասնակցությունը դրական է գնահատել Հայաստանի քաղաքացիների 50% -ը, Բելառուսի քաղաքացիների 56% -ը եւ Ռուսաստանի քաղաքացիների 68% -ը: Ղազախստանում եւ Ղրղզստանում այս ցուցանիշը բարձր է ` 76% եւ 83% համապատասխանաբար:
Որոշ մեկնաբաններ շեշտում են մասնակիցների «սպառողական» վերաբերմունքը, իբր դրանք օգտագործում ենեն միությու միայն ռուսական նախասիրությունների համար: Սակայն Ռուսաստանը դրական առեւտրային հաշվեկշիռ ունի ԵվրԱզԷՍ-ի անդամ պետությունների հետ: Ինտեգրման մերժումը կնվազեցնի Ռուսաստանի անվտանգությունը եւ միջտարածաշրջանային գործընթացները, իսկ աշխարհի ամենաերկար սահմանի երկայնքով իրավիճակը կդառնա քիչ կանխատեսելի:
Ռուսաստանին երբեմն մեղադրում են ԵԱՏՄ-ն իր «կայսերական հավակնությունները» բավարարելու օգտագործման համար: Ենթադրվում է, որ Մոսկվայի համար կարեւոր է պահպանել հետխորհրդային տարածքները: Այնուամենայնիվ, ԵԱՏՄ-ում որոշումներն ընդունվում են կոնսենսուսով, յուրաքանչյուր մասնակից պետություն դե-ֆակտո վետոի իրավունք ունի ցանկացած որոշման նկատմամբ: Միեւնույն ժամանակ որոշ երկրներ ժամանակ առ ժամանակ օգտվում են ԵԱՏՄ-ում որոշումների արգելափակումից, որպեսզի Մոսկվայի վրա ճնշում գործադրեն: Այս առումով, քաղաքականապես ԵԱՏՄ-ն ավելի շատ հակաիմպերական է:
Կարծիք կա, որ ԵԱՏՄ-ի երկրները միությունից օգուտ չեն ստանում: Չնայած Միության երկրների առեւտուրը աճ է գրանցել ոչ միայն Ռուսաստանի հետ . օրինակ, Հայաստանի եւ Բելառուսի միջեւ 2018 թ.-ին այն 17.3% աճ է արձանագրել, Հայաստանի եւ Ղազախստանի միջեւ 2018 թ. այն 33.9% այն աճ է արձանագրել։
Եվրասիական ինտեգրումը իր մասնակիցներին տալիս է մի շարք եզակի առավելություններ, այդ թվում Միության երկրների միջեւ ռազմական եւ տնտեսական դիմակայության բացակայություն, ազատ մուտք, մաքսային խոչընդոտների բացակայություն եւ ընդհանուր ապրանքային շուկա (չնայած մնացած մեկուսացված դժվարություններին), ընդհանուր աշխատաշուկա, ճգնաժամի դեպքում ֆինանսական անվտանգություն Եվրասիական կայունացման եւ զարգացման հիմնադրամի շնորհիվ, որտեղ Ռուսաստանը հիմնական դերակատարն է:
