Պաշտպանության ոլորտը վերանայման կարևոր փուլում է, «Պաշտպանության մասին» և «Զինվորական ծառայության մասին» օրենքների փոփոխության նախագծերի հիմքում ընկած են հենց այդ կարգավորումները: Այս մասին «Զինապարտության և զինվորական ծառայության մասին օրենսդրական նոր կարգավորումների վերաբերյալ» թեմայով խորհրդարանական լսումների ժամանակ հայտարարեց ՀՀ պաշտպանության նախարար Վիգեն Սարգսյանը:
Նախարարը նշեց, որ այդ փոփոխությունների հիմքում երեք հիմնական նպատակ է դրված՝ համապատասխանեցում Սահմանադրական բարեփոխումներին, իրավական կարգավորում և կոնսոլիդացում: Նրա խոսքով, տարիների ընթացքում պաշտպանության ոլորտում ընդունվել են բազմաթիվ օրենսդրական ակտեր, որոնց համալիր կիրառումը որոշակի խնդիրներ է ստեղծում, քանի որ նույն խնդրի կարգավորումները տարբեր օրենսդրական ակտերով են կարգավորվում, երբեմն նաև հակադրվելով:
«Բացի այս, «Պատիվ ունեմ» և «Ես եմ» ծրագրերի համար իրավական հիմք է պետք ստեղծել: Զինված ուժերում ծառայությունը պետք է դարձնել սոցիալական վերելակ և՛ սպայական, և՛ շարային կազմի համար, ապահովել զինծառայողների հասարակական ինտեգրումը, բարձրացնել պահեստազորի արդյունավետությունը, փոխարինել տարկետումների զգալի մասը արտոնություններով և ամրապնդել հասարակության վստահությունը ԶՈւ-ի նկատմամբ: Իսկ այս բոլորը համախմբվում է մեկ գլխավոր նպատակի՝ բարձրացնել մեր ԶՈւ-ի մարտունակությունը և երկրի պաշտպանությունը»,-ասաց նա:
Անդրադարձ արվեց նաև 150 կմ մոտ շառավղով ծառայության դրույթին, որը որակեց իբրև անիմաստ: Ըստ Սարգսյանի, քաղաքացին վիճակահանության ժամանակ չի կարող քաշել այնպիսի զորամաս, որն իր բնակավայրից 150 կմ մոտ շառավղով լինի։ Նաև պարզաբանեց, թե ինչու է այդպես կարծում.
«Օրինակ՝ Տավուշում արտոնությունից օգտվող քաղաքացին լրիվ օրենքի շրջանակներում կարող է հայտնվել առաջնագծում՝ մարտական հերթապահություն իրականացնելիս, որովհետև իր տունը գտնվում է 60 կմ հեռու: Կարծում ենք, դա ձևական բնույթ է կրում: Փոքր տարածքով հանրապետության պարագայում սա որևէ խնդիր չի լուծում, ընդամենը ձևական է, որ մենք արտոնություն ենք տալիս»,- նշեց նախարարը։ Ըստ այդմ առաջարկվում է տարածքային արտոնությունը փոխարինել բովանդակային արտոնություններով, որը վերաբերում է «Ես եմ» ծրագրին։ Այսինքն, եթե երիտասարդն ունի արտոնություն, բայց ուզում է «Ես եմ» ծրագրով ծառայել, մասնակցել զորակոչին, կարող է արտոնությունից չօգտվել, ծառայությունն անցկացնել առաջնագծում։ Ծառայության ընթացքում արտոնության դեպքում մեկ արձակուրդի տեղը տրվում է 3 արձակուրդ: «Արտոնությունը նրա համար էր, որ ծնողը հեշտ այցելի զորամաս, իսկ մենք այսպես թույլ ենք տալիս 3 անգամ գնալ տուն՝ 6 ամսում», - ավելացրեց նա:
Հիշեցնենք, որ «Ես եմ» ծրագիրը կոչված է խրախուսելու նրանց, ովքեր իրենք են կայացրել առաջնագծում ծառայելու որոշում: Ծրագրով այն նորակոչիկները, ովքեր ցանկություն կհայտնեն ծառայությունն իրականացնել մարտական հերթապահություն իրականացնող զորամասում, իրավունք կստանան անցնելու ծառայության նոր տեսակի` ժամկետային պայմանագրային: Ըստ այդմ, ծառայությունը կտևի 3 տարի, սակայն դրանցից գումարային 7 ամիս զինծառայողը կանցկացնի ազատ արձակման մեջ` սկսած 6-րդ ամսվանից, երբ իր ստորաբաժանումը կստանձնի մարտական հերթապահությունը՝ յուրաքանչյուր ամիս ծառայելով 1+1+2 բանաձևով: Մեկ շաբաթ` արձակուրդում, մեկ շաբաթ` զորամասում, պատրաստվելով մարտական հերթապահության, և երկու շաբաթ` առաջնագծում, մարտական հերթապահություն անցկացնելիս:
Իսկ «Պատիվ ունեմ» ծրագրի գաղափարախոսությունը բուհական տարկետումն ապագա սպայական ծառայության հետ կապելն է: Ինչպես նաև, դրա հիմքում է հայկական բանակը բանիմաց և հմուտ սպայակազմով համալրելու նպատակը:
Հաջորդը՝ տեղական զորակոչային հանձնաժողովները կվերանան, որոնք իրական կյանքում չեն գործում: Նախարարի խոսքով, զինկոմիսարիատներում գործող հանձնաժողովը անելիք չունի, քանի որ այդ հանձնաժողովներում պատասխանատվությունը «լղոզվում» է։ Իսկ ահա բուժզննման մասով, ըստ Վիգեն Սարգսյանիմ, իրավիճակը մտահոգիչ է։
«Մենք ունենք մտահոգիչ վիճակ, որտեղ նորակոչիկի առողջական վիճակի որոշման խնդիրը 3-4 օղակի վրա է թողնված՝ լղոզված պատասխանատվություն: Մեկը տալիս է եզրակացություն վիզուալ կոնտակտի հիման վրա, ուղեգրում է մարդկանց շրջանային պոլիկլինիկաներ զննում անցնելու և հանձնաժողով՝ արդյունքները ներկայացնելու: Բուժհաստատությունը որոշման համար պատասխանատվություն չի կրում, բժիշկն ասում է՝ էխոյի վրա տեսել եմ քար, հանձնաժողովն ասում է, բերել է քարի ախտորոշում, ես էլ գրել եմ ոչ պիտանի ու շատ դժվար էր հասկանալ, թե որ օղակում է որոշումը կեղծված», - շեշտեց նա:
Եվս մեկ ուրախալի լուր՝ համակարգի բոլոր սպաներին բնակարաններ կհատկացվեն հարմար պայմաններով: Ներկայումս գործող բնակարականային ապահովման կարգը փոխարինվում է հատուկ բնակարանային ծրագրով։ Բայց քանի որ հիմա քննարկումների փուլում են, ապաև առայժմ մանրամասներ հնարավոր չէ հայտնել։
