Այսօր՝ սեպտեմեբրի 7-ին տեղի կունենա Արցախի Հանրապետության անցումային փուլի համար ընտրված նախագահ Բակո Սահակյանի երդմնակալության արարողությունը: Տեղի է ունենալու նաև Ազգային ժողովի հատուկ նիստ: Այս մասին օրեր առաջ հայտարարել է Արցախի Հանրապետության նախագահի մամուլի խոսնակ Դավիթ Բաբայանը՝ հավելելով, որ երդմնակալության արարողությունը կինելու է «շատ համեստ»:
Ինչպես և պահանջում է Արցախի նոր սահմանադրությունը, որով երկրում կտրուկ ուժեղացվեցի ու ընդարձակվեցին նախագահի լիազորությունները, սեպտեմբերի 7-ից հետո Արցախի ներկայիս կառավարությունը հրաժարական կտա, 20 օրվա ընթացքում ձևավորվելու է նոր կառավարությունը: Նոր Սահմանադրությամբ Արցախում վարչապետ չի լինելու: Կառավարությունը ղեկավարելու է նախագահը:
«Առաջիկա երեք տարում սպասվում է շատ լուրջ աշխատանք՝ համակարգը հարմարեցնելու, ադապտացնելու սահմանարդությամբ ձևավորված նոր կառավարման համակարգին: Դրա տակ պետական համակարգի բոլոր թևերը իրենց անելիքներն ունեն», – այս մասին հայտարարել էլ Արցախի ԱԺ նախագահ Աշոտ Ղուլյանը՝ հավելելով, որ երեք տարիների ընթացքում 80-ից ավելի օրենքներ են կամ ընդունելու, կամ եղած օրենքներում փոփոխություններ կատարելու:
«Դրանց նպատակն է լինելու գործող կառուցակարգերը բարեփոխելը», – ասել է Արցախի ԱԺ նախագահը:
Հատկանշական է, որ թեպետ ըստ պաշտոնական տվյալների սահմանադրական փոփոխութուններն Արցախում կայացած հանրաքվեին ստացան երկրի քաղաքացիների ճնշող մեծամասնության հավանությունը, սակայն փորձագիտաան ու քաղաքական շրջանակներում այն միանշանակ չընդունվեց:
Գործող նախագահ Բակո Սահակյանի նախագահության երկրորդ ժամկետն ավարտվում էր 2017թ․ հուլիսին, իսկ խորհրդարանի լիազորությունների ժամկետը՝ 2020թ․։ Մինչև 2020թ․, երբ տեղի կունենան նախագահական ուղղակի ընտրություններ, նախագահին ընտրեց ԱԺ-ն և այդ ժամանակահատվածը հայտարարվեց «անցումային»: Անցումային շրջանը, համաձայն նոր Սահմանադրության, 2017-2020 թթ-ն է: Ընդդիմադիրների պնդմամբ՝ սահմանադրական բարեփոխումներով Բակո Սահակյանը տեսականորեն հնարավորություն ստացավ Արցախը ղեկավարելու մինչև 2030թ․՝ ընդհանուր առմամբ՝ 23 տարի։
Նոր Սահմանադրության համաձայն, Արցախում այլևս չի գործի վարչապետի ինստիտուտը՝ գործող վարչապետ Արայիկ Հարությունյանն իր լիազորությունները վայր կդնի երկու ամսից՝ սեպտեմբերին:
Սակայն Ստեփանակերտի մամուլի ակումբի ղեկավար, «Անալիտիկոն» ամսագրի խմբագիր Գեղամ Բաղդասարյանը կարծում է, որ թե՛ սահմանադրական բարեփոխումների անցկացումը, թե՛ որպես դրա հետևանք նախագահի նոր ընտրությունը արհեստական օրակարգ է: Ըստ նրա, Արցախում բազմաթիվ այլ խնդիրներ կան, որոնք հրատապ լուծում են պահանջում՝ մենաշնորհներ, միայն մեկ բջջային օպերատոր, Արցախում գործում է միայն մեկ հեռուստաընկերությունը՝ Հանրային հեռուստաընկերությունը և այլն, իսկ Սահմանադրությունը կամ կառավարման մոդելի փոփոխությունը այդ ամենի լուծման բանալի չեն հանդիսանում:
«Բակո Սահակյանի առաջադրմանը մենք ականատես կլինենք 2020 և 2025 թթ.: Սա միանշանակ հակասահմանադրական, հակաժողովրդավարական գործընթաց է, որը երկիրը տանում է դեպի թուլացում»,- վստահ է «Ազգային վերածնունդ» կուսակցության ղեկավար, ԱՀ խորհրդարանի պատգամավոր Հայկ Խանումյանը։