Մամուլ. ՔՊ-ում վճռական են ընդդիմադիր պատգամավորներին մանդատներից զրկելու հարցում

VERELQ-ը ներկայացնում է հայաստանյան մամուլի ամենաուշագրավ հրապարակումները:

«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Իշխող խմբակցությունում ավելի քան վճռական են տրամադրված ընդդիմադիր պատգամավորներին բացակայությունների հիմքով մանդատներից զրկելու գործընթաց սկսելու հարցում։ Օրերս ՔՊ նեղ կազմով քննարկել են, որ նստաշրջանի ավարտից հետո անպայման պետք է թույլատրելի եզրագիծն անցած պատգամավորների մանդատազրկման պրոցեսին ընթացք տալ: Բայց որոշել են մեծահոգություն անել եւ ոմանց դեպքում բացակայությունները համարել հարգելի, սակայն իրենց հետ կոշտ առճակատման գնացող պատգամավորների պարագայում չեն պատրաստվում զիջել: Այդ շարքում են Իշխան Սաղաթելյանը, Արթուր Ղազինյանը, Գեղամ Մանուկյանը, Անդրանիկ Թեւանյանը: Չի բացառվում, որ սա ամբողջ ցանկը չլինի, եւ թիրախում այլ պատգամավորներ էլ լինեն, որոնք արդեն հատել են կամ մոտ են՝ հատելու թույլատրելիի սահմանը։ Ընդդիմադիրներին պատժելուց բացի, որոշել են նաեւ «փչացնել» ոմանց․ տեղեկություններ են տարածում, թե ընդդիմադիրների մեջ կան մարդիկ, որոնք բանակցում են իրենց հետ կամ բժշկի թուղթ են ներկայացրել՝ բացակայությունները հարգելի համարելու նպատակով։ ԱԺ-ից երեկ չէին հերքում, որ կա այդպիսի մեկ պատգամավոր։ Իրականում, շարժումը սկսվելուց հետո որեւէ ընդդիմադիր բժշկի թուղթ չի ներկայացրել: Իսկ «Հայաստան» դաշինքի պատգամավոր Արեգնազ Մանուկյանը, որն ապրիլին էր նման տեղեկանք ներկայացրել, այդ օրերին վիրահատվել էր եւ երկարատեւ բուժման ու ռեաբիլիտացիայի կարիք ուներ: Նա բժշկի թուղթ էր բերել, որ գալիք ամսվա նիստերին էլ չի կարողանալու մասնակցել»:

«Իրավունք» թերթը գրում է. «Իշխանական կուլիսներում շրջանառվող շշուկների համաձայն` առաջիկա շաբաթում նախատեսվում են մի շարք պաշտոնյաների հրաժարականներ: Այս խոսակցություններն ուղղակի «ցեց են գցել» ՔՊ-ականների ջանը` շատերը մտահոգ են ու չեն կողմնորոշվում` իսկապե՞ս «նավը լքելու ժամանակն է», թե՞ հերթական անգամ Փաշինյանը փորձության է ենթարկում իրենց` ստուգելով յուրաքանչյուրի հավատարմությունը»:

«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Արցախի Հանրապետության խորհրդարանի քաղաքական կուսակցությունների պահանջով մայիսի 25-ին հրատապ կարգով Անվտանգության խորհրդի նիստ է հրավիրվել, որը վարել է նախագահ Արայիկ Հարությունյանը։ Նա ընդգծել է, որ Արցախի իշխանությունների եւ ժողովրդի համար խիստ անընդունելի է ԵԽ նախագահ Շառլ Միշելի հայտարարության մեջ տեղ գտած «Ղարաբաղի էթնիկ հայ բնակչության իրավունքներն ու անվտանգությունն» ապահովելու մասին ձեւակերպումը՝ նշելով, որ այն չի արտահայտում անցած 30 տարիների ընթացքում միջազգային հանրության համար հստակ ձեւակերպված արցախահայության պահանջներն ու ձգտումները, որոնց հիմքում դրված է ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքը: Արցախյան մեր աղբյուրներն ասում են, որ ԱԽ նիստին Հարությունյանը ներկայացրել է Փաշինյանի հետ Բրյուսելից հետո կայացած իր հանդիպման մանրամասները եւ գրեթե նույն մտքերն է արտահայտել, ինչի մասին խոսում էր Նիկոլ Փաշինյանն ԱԺ-ում` հարցուպատասխանի ժամանակ։ Վստահեցրել է, որ Փաշինյանը Բրյուսելում չի հրաժարվել Արցախի կարգավիճակից, որ ԵԽ նախագահ Շառլ Միշելը սեփական նախաձեռնությամբ, ընդհանուր հայտարարի չեկած՝ բանակցությունների մասին իր մեկնաբանություններով է փորձել տպավորություն ստեղծել, թե դրված է ոչ թե Արցախի կարգավիճակի, այլ Ղարաբաղում ապրող «էթնիկ հայերի իրավունքների ու անվտանգության» ապահովման հարցը։ ԱՀ նախագահը մի քանի անգամ շեշտել է, թե Նիկոլ Փաշինյանն իրեն փոխանցել է, որ ինքը չի կարող հաշվի չառնել Արցախի դիրքորոշումը եւ ինքնուրույն որոշումներ կայացնել»:

«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Արթուր Վանեցյանը բազմիցս հայտարարել է, որ շարժման ձախողումից հետո չի վերադառնա ԱԺ: Հայտնի է, որ Վանեցյանից հետո ցուցակում հաջորդը գյումրեցի Մարտուն Գրիգորյանն է, որը նախկինում ԲՀԿ քվոտայով էր մանդատ ստացել, ապա՝ ՀՀԿ-ի։ Վերջին շրջանում իշխանամերձ շրջանակներում խոսում են, որ Գրիգորյանը մանդատը վերցնելուն պես հայտարարելու է «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունից դուրս գալու մասին: Նրա հետ վաղօրոք սկսել են բանակցել ՔՊ-ականները, սակայն Մարտուն Գրիգորյանը երեկ մեզ հավատացրեց, որ նպատակ չունի ապագայում դուրս գալ խմբակցությունից, լուրերը չեն համապատասխանում իրականությանը։ «Ես գնում եմ Ֆրանսիայի հրապարակ, պայքարի հետ եմ, հանդիպում եմ նախագահի հետ, Արթուր Վանեցյանի հետ, ու չկա նման բան»,- ասաց Գրիգորյանը»:

«Իրավունք» թերթը գրում է. «Մամուլում շրջառվող տեղեկությունների համաձայն` ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցության մեկ պատգամավոր անաշխատության վերաբերյալ բժշկական տեղեկանք է ներկայացրել ԱԺ նախագահին` խնդրելով իր բացակայությունները համարել հարգելի: Հիշեցնենք, որ մենք անդրադարձել էինք, որ արդեն որերորդ ԱԺ նիստից բացակայող ընդդիմադիր պատգամավորներից եւ որեւէ մեկը բժշկից թուղթ չի ներկայացրել խորհրդարան: Հետեւապես, այդ դեպքում` ո՞վ է բացառությունը, «Իրավունքն» ուշագրավ մանրամասներ է պարզել: «Հայաստան» դաշինքին մոտ կանգնած մեր աղբյուրների համաձայն` բժշկական տեղեկանք ներկայացնողը եղել է պատգամավոր Արեգնազ Մանուկյանը: Սակայն ոչ թե նոր է ներկայացրել, այլ դեռեւս մարտ ամսվա վերջին, երբ խորհրդարանական ընդդիմությունը չէր հայտարարել, որ փողոցային պայքար է պատրաստվում սկսել: Ավելին` փողոցային պայքարը մեկնարկել է ապրիլի 17-ից` ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Արթուր Վանեցյանի նստացույցով, որից հետո էլ ընդդիմադիր պատգամավորները դեռ շարունակում էին մասնակցել Ազգային ժողովի նիստերին: Իսկ Ա. Մանուկյանի ներկայացրած բժշկական տեղեկանքը եղել է ապրիլի սկզբի համար»:

«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Սյունիքի մարզպետ Ռոբերտ Ղուկասյանի եւ մարզից ընտրված ՔՊ-ական 5 պատգամավորների միջեւ կապը չի ստացվում։ Պատգամավորները չեն հաշտվում Փաշինյանի որոշման հետ, որ մարզպետի պաշտոնին կարգել է իր խորհրդականին, որը ՔՊ-ական չէ։ Մարզի աղբյուրներից տեղեկանում ենք, որ պատգամավորները պահանջում են, որ մարզպետը ցանկացած որոշում համաձայնեցնի իրենց հետ, ինչը նա չի անում։ Իսկ վերջերս շոկի մեջ են ընկել՝ տեսնելով, որ մարզպետն ընդդիմադիր համայնքապետ Առուշ Առուշանյանի հետ Որոտանում բնակարանամուտի է մասնակցել, ու այդ փաստն օգտագործելով՝ փորձում են «վերեւներում» դավեր հյուսել նրա դեմ։ Կարելի է ասել՝ դա նրանց հաջողվում է, մեզ ասացին, որ Սյունիքի հարցերով միջգերատեսչական աշխատանքային խմբի ֆինանսավորման հարցն օդում կախված է։ Հարցը պետք է կառավարության աշխատակազմի ղեկավար Արայիկ Հարությունյանն օրակարգ մտցնի, իսկ նա, պատգամավորների հորդորով, չի անում»:

«Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է. «Ժողովուրդ» օրաթերթին հայտնի է դարձել, թե ովքեր առաջիկայում կհրավիրվեն ՀՀ ԱԺ 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողով: Ինչպես հայտնի է, մայիսի 20-ին ՔՊ-ականների մասնակցությամբ նիստ է անցկացվել։ Ցուցակ են կազմել, թե հունիսի ընթացքում ում են հրավիրելու հանձնաժողով: Այսպիսով, հաջորդ ամիս նախատեսվում է քննիչ հանձնաժողով հրավիրել 6-8 նախկին պաշտոնյայի: Մասնավորապես, հանձնաժողովի ցուցակում հիմնական տեղը զբաղեցնում են 2016 թվականից հետո ՀՀ զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետերը եւ պաշտպանության նախկին նախարարները: Թե նրանցից ով կընդունի հրավերը, եւ ով՝ ոչ, դեռ պարզ չէ: Հավելենք, որ Ազգային ժողովում այդ հանձնաժողովը ստեղծվել է փետրվարի 10-ին եւ մինչեւ այժմ միայն աշխատանքային քննարկումներ են ունեցել եւ ոչ թե բովանդակային: Եվ, փաստորեն, ընդամենը երեք ամիս անց են որոշել ցուցակ կազմել ու անցնել գործի: Դատելով իրավիճակից եւ նախորդ փորձերից՝ այս հանձնաժողովը եւս ստեղծվել է «պտիչկա» դնելու համար, եւ այնպիսի բացահայտումներ, որոնք խոստանում են, բնականաբար, չեն արվելու»:

«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Իշխանությունն ընդդիմադիրների պայքարը ճնշելու, հետապնդումների նոր գործիքակազմ է մտածել։ Արգիշտի Քյարամյանի ղեկավարած Քննչական կոմիտեն շրջանառության մեջ է դրել Քրեական օրենսգրքում փոփոխությունների նախագիծ, որով առաջարկում է քրեական պատասխանատվություն սահմանել «օրինական կամ անօրինական հավաքին մասնակցելու կամ հավաքին մասնակցելուց հրաժարվելու նպատակով նյութապես շահագրգռելու» պարագաներում։ Ինչպես հայտնի է, ներկայիս ընդդիմության նախաձեռնած փողոցային պայքարի առաջին իսկ օրվանից իշխանականներն ու նրանց քարոզչամեքենան շրջանառության մեջ են դրել այն վարկածը, թե նախկինները փողով են ցուցարարներին փողոց հանում։ Այս ընթացքում բազում անհաջող, բեմադրված սցենարներով տեսանյութեր պատրաստեցին, որոնցում իբր միտինգի մասնակիցները, իրականում՝ իշխանության մարդիկ, խոստովանում են, թե այսինչ պատգամավորը կամ նախկին պաշտոնյան է փող տվել, որ գան միտինգի։ Սկսեցին հին տեսանյութեր պտտեցնել, սադրիչներին ուղարկել ընդդիմադիրների մոտ, որ փողի թեման բացեն, ձայնագրեն եւ քրգործեր հարուցելու հիմք ունենան, ինչպես արվեց Ավետիք Չալաբյանի դեպքում: Հիմա Նիկոլ Փաշինյանին անձնուրաց ծառայող Քյարամյանը, հավանաբար, որոշել է օրենքում նման արհեստածին փոփոխությամբ յուրային մատնիչների միջոցով ցուցմունքներ կորզել այս կամ այն ընդդիմադիրի վրա եւ նրանց քրեական պատասխանատվության ենթարկել։

Վերոնշյալ արարքի համար առաջարկում են պատժել տուգանքով` տասնապատիկից երեսնապատիկի չափով, կամ հանրային աշխատանքներով` հարյուրից երկու հարյուր ժամ տեւողությամբ, կամ որոշակի պաշտոններ զբաղեցնելու, կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելով` երկուսից հինգ տարի ժամկետով, կամ ազատության սահմանափակմամբ` մեկից երեք տարի ժամկետով, կամ կարճաժամկետ ազատազրկմամբ` մեկից երկու ամիս ժամկետով, կամ ազատազրկմամբ` առավելագույնը երեք տարի ժամկետով: Նախագծի հեղինակները փոփոխության անհրաժեշտությունը հիմնավորում են հետեւյալով, որ եթե օրենսգրքի 236-րդ հոդվածով սահմանվում է, որ «օրինական կամ անօրինական հավաքին մասնակցելուն հարկադրելը դիտվում է որպես հանցանքի եղանակ, որով ներգործություն է կիրառվում անձի ազատ կամարտահայտության վրա», ապա «Ակնհայտ է, որ հավաքին մասնակցելու կամ հավաքին մասնակցելուց հրաժարվելու նպատակով անձին նյութապես շահագրգռելը պակաս վտանգավոր եղանակ չէ անձի ազատ կամարտահայտության վրա ներգործելու համար»: «Այսպիսով, նախագծի մշակման հիմքում ընկած է այն մոտեցումը, որ հավաքին մասնակցելու կամ հավաքին մասնակցելուց հրաժարվելու նպատակով նյութապես շահագրգռելու արդյունքում խաթարվելու է հասարակական հարաբերությունների բնույթը, որը եւս ունի հասարակական վտանգավորության մեծ աստիճան:

Իրավական որոշակիությունն ապահովելու եւ իրավակիրառ․․․ բարդություններից խուսափելու նպատակով, առաջարկվում է նոր օրենսգրքի 236-րդ հոդվածի վերնագրում եւ 2-րդ մասում կատարել փոփոխություններ՝ նախատեսելով նաեւ հավաքին մասնակցելու կամ հավաքին մասնակցելուց հրաժարվելու նպատակով նյութապես շահագրգռելու համար պատասխանատվության սահմանումը»,- նշված է նախագծի հիմնավորումների բաժնում: Ի դեպ, նման փոփոխությունն ընդամենը իրավական անգրագիտություն է, որովհետեւ օրենքն արդեն իսկ նախատեսել է «օրինական կամ անօրինական հավաքին մասնակցելուն հարկադրելու» համար պատիժ, իսկ դա կարվի նյութական շահագրգռման, թե որեւէ այլ ճանապարհով, ընդամենը հանցագործության եղանակն է, որը մանրամասնելու կարիք բոլորովին չկա: Նույնն է, որ մի հոդված էլ մտցնեն` «վերադասի կողմից հավաքին մասնակցելու հարկադրանքի» մասին: ՀԳ․ Ի դեպ, վերջին հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանի՝ ընդդիմադիրներին նվիրված ելույթից տպավորություն է ստեղծվել, որ նա ամեն պահի կարող է Ֆրանսիայի հրապարակի վրա գրոհելու հրաման տալ, սակայն իշխանական աղբյուրներն ասում են, որ հեղափոխության բովով անցած Փաշինյանը հասկանում է, որ կոշտ գործողությունները, որպես կանոն, հակառակ էֆեկտ են ունենում, ուստի նման սպառնալիքներով կփորձի վախեցնել շարժման նախաձեռնողներին եւ դրդել, որ ինքնակամ ցրվեն։ Բայց եթե շարժումն իրեն վտանգ սպառնա, չի վարանի «մարտի 1» անել` չէ՞ որ այս անձը ջնջել է իր հիշողությունը եւ մոռացել, որ 2018-ից առաջ ինքն է եղել ընդդիմություն»:

«Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է. Զանգվածային անհնազանդության ակցիաների մեկնարկից ի վեր ՀՀ ոստիկանության համապատասխան աշխատակիցների՝ առերեւույթ հանցագործության հատկանիշներ պարունակող ենթադրյալ ոչ իրավաչափ գործողությունների փաստերով ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեում եւ ՀՀ ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտում ստացվել են 38 հաղորդումներ: Այս մասին, «Ժողովուրդ» օրաթերթի հարցմանն ի պատասխան, նշել են ՀՀ Գլխավոր դատախազությունից: Մասնավորապես հարցման միջոցով փորձել էինք պարզել, թե անհնազանդության ակցիաների մեկնարկից ի վեր՝ մինչեւ օրս, ոստիկանների գործողությունների մասով քանի դիմում է ստացվել, ում կողմից, որին ինչ ընթացք է տրվել, քանի գործ կա հարուցված եւ ինչ առիթներով: Այդ 38 հաղորդումներից 20-ով որոշում է կայացվել քրեական գործ հարուցելու մասին, 10-ով որոշում է կայացվել քրեական գործը հարուցելը մերժելու մասին, իսկ 8 հաղորդումների հիման վրա դեռեւս նախապատրաստվում են նյութեր: Դատախազությունից նաեւ հայտնել են, որ քրեական վարույթ հարուցելու նախաձեռնության առիթ են հանդիսացել զանգվածային լրատվության միջոցներում տեղ գտած հրապարակումները, քաղաքացիների, ԱԺ պատգամավորների, ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի եւ փաստաբանների հաղորդումներն ու պաշտոնական գրությունները»: