Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի վերջին այցի ֆոնին Թուրքիա՝ Ստամբուլում ընդունվել են Իսլամական համագործակցության կազմակերպության փաստաթղթեր, որոնք ավելացնում են միջազգային ճնշումը Երևանի վրա և ամրագրում ադրբեջանական տերմինաբանությունն ու տարածքային հավակնությունները։
Ստամբուլում կայացած՝ Իսլամական համագործակցության կազմակերպության ԱԳ նախարարների խորհրդի նիստում Ադրբեջանի նախաձեռնությամբ ընդունվել է так կոչված «Ստամբուլյան հռչակագիրը» և հինգ բանաձև, որոնցում ձևակերպումներ կան նաև Հայաստանի վերաբերյալ։ Ինչպես տեղեկացրել է ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը, այդ փաստաթղթերում ամրագրվել է «բռնի տեղահանված ադրբեջանցիների վերադարձի իրավունքը» Հայաստան, որը փաստաթղթում նշված է որպես «Արևմտյան Ադրբեջան»։
Բացի այդ, Հայաստանին կոչ է արվել վերացնել այն խոչընդոտները, որոնք իբր խանգարում են խաղաղության համաձայնագրի ստորագրմանը։ Արցախի հայության իրավունքների պաշտպանությունից և փախստականների վերադարձի հարցից հրաժարվելու պայմաններում Բաքուն ակտիվացրել է «Արևմտյան Ադրբեջանի» գաղափարի առաջխաղացումը միջազգային հարթակներում՝ դրա տակ նկատի ունենալով ժամանակակից Հայաստանի զգալի հատվածը։
Չնայած նրան, որ Երևանը չի ստորագրել այդ փաստաթղթերը, Բաքուն օգտագործում է դա որպես լրացուցիչ ճնշման գործիք՝ խաղաղ բանակցային գործընթացի ձախողման պատասխանատվությունն ամբողջությամբ դնելով Հայաստանի վրա։ Աբրահամյանի գնահատմամբ՝ Հայաստանի իշխանությունները երկիրը մղել են թուրքական թակարդ, որտեղ Հայաստանի դերը վերածվել է ենթարկվող կատարողի, որը պարզապես ստիպված է ընդունել Բաքվի և Անկարայի առաջադրած օրեցօր կոշտացող պայմանները։
Ավելի վաղ ընդդիմադիր պատգամավորները Փաշինյանի այցը բնութագրել էին որպես «ցավալի» Հայաստանի համար՝ նախազգուշացնելով հնարավոր ustnman մասին։
2025 թվականի հունիսի 20-ին Ստամբուլում կայացել է Նիկոլ Փաշինյանի և Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հանդիպումը, որը դարձել է Հայաստանի վարչապետի պաշտոնական այցը Թուրքիա՝ առաջին անգամ։ Կողմերը այն համարել են «պատմական» և քննարկել են մի շարք առանցքային հարցեր՝ հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորում, ցամաքային սահմանի բացում, տարածաշրջանային մարտահրավերներ, այդ թվում՝ խաղաղ գործընթացը Երևանի և Բաքվի միջև, ինչպես նաև Իսրայել-Իրան դիմակայությունը։
Էրդողանի մամուլի ծառայությունը հայտնել է, որ Թուրքիան պատրաստ է աջակցել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղ բանակցություններին։ Փաշինյանը իր հերթին նշել է, որ տեղի է ունեցել «խորը կարծիքների փոխանակում» տարածաշրջանում խաղաղության և կայունության հաստատման վերաբերյալ։
Միջազգայնագետների մի մասը վերլուծել է այցը որպես տարածաշրջանային վերաձևավորման մաս՝ նշելով, որ Թուրքիայի հետ համագործակցության խորացումը կարելի է ընկալել որպես փորձ՝ թուլացնելու Ռուսաստանի դիրքերը տարածաշրջանում, աշխուժացնելու առևտուրը և խորացնելու կապերը Արևմուտքի հետ։
