VERELQ տեղեկատվական-վերլուծական կայքին տված հարցազրույցում Երևանի մամուլի ակումբի պատվավոր նախագահ, հայտնի քաղաքական վերլուծաբան Բորիս Նավասարդյանը պատմել է Հայաստանի կառավարությունում զանգվածային ազատումների պատճառների մասին, բացատրել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի արտաքին տեսքի վերջին փոփոխությունների խորհրդանշականությունը և կիսվել է երկրում քաղաքական իրավիճակի հետագա զարգացման իր տեսլականով: Փորձագետի կարծիքով՝ տեղի ունեցող փոփոխությունները կապված են ոչ միայն առաջիկա խորհրդարանական ընտրություններին նախապատրաստվելու, այլև իշխող կուսակցության անկող վարկանիշներին արձագանքելու փորձի հետ:
Հարց. Ասացեք խնդրեմ, ինչո՞ւ է հանկարծակի այսպիսի զանգվածային ազատում Հայաստանում: Դա կապված է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ կառավարության նիստում վերջին դժգոհության հե՞տ: Թե՞ դա ավելի խորը գործընթաց է՝ կապված ապագա ընտրությունների հետ: Այսինքն՝ իշխանությունները փորձում են ինչ-որ մեկին զոհաբերել և պատրաստվել ապագա ընտրություններին:
Պատասխան. Կարծում եմ, որ դա, անշուշտ, կապված է ընտրությունների հետ: Բայց այս գործընթացը, անշուշտ, ավելի բազմաշերտ է, քան կարելի է ենթադրել: Եվ այն կապված է նաև այն բանի հետ, որ Նիկոլ Փաշինյանը որոշել է գնալ այդպիսի արմատական քայլերի, ինչին համապատասխանում է նաև այն փաստը, որ նա սափրվել է (առաջին անգամ 2018թ. «թավշյա հեղափոխությունից» հետո): Խոսելով բազմաշերտության մասին, առաջին շերտը, բնականաբար, հասարակությանը ցույց տալն է, որը կարող է դժգոհ լինել գործունեությունից, առաջին հերթին՝ Հայաստանի ղեկավարության իրավապահ հատվածի, որ մարդիկ, ովքեր չեն գործում այնպես, ինչպես դա կցանկանար պոտենցիալ ընտրողների մեծամասնությունը, կհեռացվեն: Եվ Նիկոլ Փաշինյանը պատասխանել է, կարծես թե այդ դժգոհություններին:
Երկրորդը՝ դա կարող է լինել այդ մարդկանց գործունեության նրա սեփական գնահատականը: Կարծում եմ՝ նա ինքն է թույլ տվել այդ մարդկանց գործողությունների անբավարար մանրակրկիտ վերահսկողություն, այսինքն՝ նրանց տրվել է ավելի մեծ ազատություն, քան կցանկանար Փաշինյանը: Եվ այն, որ նրանք յուրովի օգտագործեցին այդ ազատությունը, կարող էր առաջացնել նրա դժգոհությունը: Կարծում եմ՝ նա կփորձի հետագայում ավելի լավ վերահսկել, մասնավորապես, այս ուժային իրավապահ կառույցները: Բայց, դատելով Նիկոլ Փաշինյանի կառավարման մեթոդից, դա նրան հազիվ թե հաջողվի: Նա նորից կհեռանա իշխանական կառույցների գործնական ղեկավարումից դեպի գաղափարախոսական ոլորտ:
Եվ երրորդ պատճառը՝ դա այն է, որ հենց իշխող թիմի ներսում ակնհայտորեն դրսևորվեցին հակասություններ, ներքին պառակտումներ: Եվ դա առաջիկա խորհրդարանական ընտրությունների նախաշեմին չափազանց անբարենպաստ իրավիճակ է «Քաղաքացիական պայմանագիր» իշխող կուսակցության համար: Եվ Նիկոլ Փաշինյանը փորձում է այն շտկել, ապահովել երկրի ղեկավարության ավելի մեծ համախմբում:
Հարց. Ասացեք խնդրեմ, խորհրդարանական ընտրությունները նախատեսված են 2026 թվականին: Վաղ չէ՞ այդ ընտրություններին պատրաստվել հիմա: Սա չի՞ լինի որոշակի կեղծ մեկնարկ: Այն, որ նա սափրել է մորուքը առաջին անգամ 2018թ. «թավշյա հեղափոխությունից» հետո, ինչպես դուք նշեցիք, դա նույնպես համարվում է որոշակի խորհրդանշական քայլ: Մենք գործ ունենք նոր Նիկոլ Փաշինյանի՞ հետ:
Պատասխան. Նա փորձում է դա հասցնել հասարակությանը: Այո, նա, անշուշտ, ցանկանում է ցույց տալ, որ հասարակությունը գործ կունենա փոխված Նիկոլ Փաշինյանի հետ, քանի որ, կարծում եմ, և բոլորին հայտնի սոցիոլոգիական հարցումները ցույց են տալիս, որ «Քաղաքացիական պայմանագրի» և հենց Նիկոլ Փաշինյանի վարկանիշը, թեև դանդաղ, բայց անկում է ապրում: Եվ կարծում եմ, որ «Քաղաքացիական պայմանագրի» ներսում կան իրենց հետազոտությունները, որոնք որոշակի մտահոգություններ են առաջացնում: Եվ եթե այս միտումը շարունակվի, ապա 2026 թվականին կարող են առաջանալ լուրջ սպառնալիքներ նրանց կողմից իշխանության պահպանման համար: Ուստի անհրաժեշտ է արդեն հիմա, ինչպես ես հասկանում եմ, լուրջ միջոցներ ձեռնարկել այս միտումը որևէ կերպ կանգնեցնելու կամ, եթե հաջողվի, հակառակ ուղղությամբ շրջելու համար:
Ընդ որում, ինձ մոտ այնպիսի զգացողություն է, որ նույնիսկ արտահերթ ընտրությունները չեն հանդիսանում այս առաջացած խնդրի լուծումը, քանի որ արդեն հիմա իրավիճակն այնպիսին է, որ ընտրությունները հազիվ թե կարող են շատ հարթ անցնել իշխող կուսակցության համար: Ուստի առայժմ ոչինչ չի ասվում այն մասին, որ ընտրությունները կանցկացվեն ավելի վաղ, բայց ձեռնարկվում են քայլեր, որպեսզի, ինչպես արդեն ասացի, հակառակ ուղղությամբ շրջվի վարկանիշի անկման անցանկալի միտումը:
Հարց. Ասացեք խնդրեմ, սա ամենը նվիրված է հենց ընտրություններին, թե՞ պետք է սպասել նաև ձերբակալություններ ընտրություններից առաջ: Այսինքն՝ ուժային կառույցների նոր ղեկավարներ, նոր ձերբակալություններ, ինչ-որ կոռուպցիոներներ՝ ճաղերի հետևում:
Պատասխան. Կարծում եմ, որ դա այն երկրորդ պատճառն է, որի մասին խոսեցի: Հասարակությանը պետք է ցույց տալ, որ ուժային իրավապահ կառույցները գործում են ավելի հետևողականորեն, ավելի խստորեն և չեն ներում, ինչպես կարող էր տպավորություն ստեղծվել նախորդ տարիներին, բոլոր նրանց, ովքեր, ինչպես ակնկալում է հասարակությունը, պետք է պատիժ կրեն կոռուպցիայի, թալանի համար, ինչպես այս բառն օգտագործվում է շատ հաճախ հայկական քաղաքական բառապաշարում: Այնպես որ կարծում եմ, որ ինչ-որ վճռական գործողություններ Նիկոլ Փաշինյանը նոր նշանակվածներից կսպասի:
Հարց. Ինչպե՞ս կազդի դա հասարակության վրա, ինչպես եք կարծում:
Պատասխան. Սա արդեն ամենաբարդ հարցն է, քանի որ, ինչպես տեսնում ենք, Նիկոլ Փաշինյանը շատ է վստահում ինչ-որ քաղաքական տեխնոլոգների, և նորից էլ սափրված մորուքի էպիզոդը դրա մասին է խոսում: Բայց թե որքանով կաշխատեն այս առաջարկվող տեխնոլոգիական մեթոդները՝ դա մեծ հարց է: Ինձ մոտ վստահություն չկա, որ այն քայլերը, որոնք ձեռնարկում և կձեռնարկի Նիկոլ Փաշինյանը, կնպաստեն բնակչության շրջանում հանրաճանաչության, վստահության և աջակցության հետ կապված խնդիրների լուծմանը:
