2019 թվականին Հայաստանում շարունակվեց քաղաքական համակարգի կենտրոնացման միտումը: Չհասնելով ցանկալի վճիռների մի շարք առանցքային քաղաքական գործերում, իշխանությունները սկսեցին հարձակում գործել երկրի դատական համակարգի, առաջին հերթին՝ Սահմանադրական դատարանի վրա: Եվ եթե չլիներ «զարգացման գործընկերների» միջամտությունը, ապա այս ոլորտում դժվար թե հնարավոր լիներ խուսափել արմատական սցենարներից: Այս մասին ասուլիս-քննարկման ժամանակ այսօր հայտարարեց «Հանուն սոցիալական արդարության» կուսակցության նախագահ, «Ժողովրդի ձայն» ակումբի փորձագետ Արման Ղուկասյանը:
Ըստ նրա, Սահմանադրական դատարանի դատավորների հեռացման համար իշխանությունները գնացին թե՛ կտրուկ քալերի , թե՛ գայթակղիչ առաջարկների (վաղաժամ թոշակի անցնելու դեպքում աարտոնություններ). «Նմանատիպ միտումները չեն կարող չխանգարել ուժերի հավասարակշռությունը կառավարման տարբեր ճյուղերի միջև », - ընդգծեց փորձագետը:
Նրա խոսքով, այս ամենի արդյունքում տուժել են նաև երկրի առանցքային իրավապահ մարմինները, որոնց ղեկավարությունը մեղադրվում էր սաբոտաժի և կոռուպցիայի դեմ պայքարի քարոզչությանը խոչընդոտելու մեջ: Ղուկասյանի խոսքով, այս հարցի վերաբերյալ պետության բարձրաստիճան պաշտոնյաների հայտարարությունները խեղաթյուրեցին պետական ապարատը, որը վերջին ժամանակներս անընդհատ գործում էր արտակարգ ռեժիմում, այդ թվում գործադրում չդադարող հրաժարականների պատճառով:
«Ընդհանուր առմամբ, անցած տարի երկրում տիրող հասարակական-քաղաքական մթնոլորտը թույլ չի տալիս քաղաքական համակարգն անվանել կայուն ժողովրդավարական: Երկրի բարձրագույն ղեկավարությունը գերադասում է հասարակության հետ շփվել կիսատ ակնարկներով՝ անընդհատ հետապնդելով որոշ «սևազգեստ մարդկանց», «վրիժառուների» և այլն: Այս առումով նշանակալի է, որ «Սասնա ծռեր» ծայրահեղական խմբավորումը 2019 թ.-ին բացահայտ միացավ Նիկոլ Փաշինյանին», - ասաց Ղուկասյանը:
Միևնույն ժամանակ, շարունակեց նա, երբ հասարակությունը հանդես է գալիս ընդդեմ իշխանության այս կամ այն որոշման (ինչպես դա տեղի ունեցավ Ամուլսարի դեպքում), իշխանությունն իրեն երկակի է պահում՝ կա՛մ պաշտպանում իրենց որոշումները, կա՛մ հետ կանգնում:
Ըստ բանախոսի, քաղաքացիական հասարակության ինստիտուտների զարգացման առումով անցած տարին հարուստ էր նաև ոչ այնքան հաճելի անակնկալներով: Ըստ նրա, Հանրային խորհրդի նախագահի պաշտոնում նշանակելով այնպիսի ոչ միանշանակ գործչի, ինչպիսին Ստյոպա Սաֆարյանն է, իշխանությունը հստակ ազդանշան հղեց քաղհասարակությանը, թե այսուհետ ո՞ր հասարակական կազմակերպություններն են նախընտրելի.
«Զարմանալի չէ, որ շատ հասարակական ակտիվիստներ արդեն լքել են կամ պատրաստվում են լքել այս կառույցը», - ասաց նա: Ի դեպ, 2019-ի վերջին Արման Ղուկասյանն իր գործընկեր Ծովինար Կոստանյանի հետ միասին նույնպես լքեց ՀԽ Գիտության, կրթության, մշակույթի, երիտասարդության և սպորտի հասարակական խորհրդի հանձնաժողովը:
Արման Ղուկասյանը նաև անդրադարձավ Սահմանադրական բարեփոխումների սպասվող հանրաքվեին, որն անցկացվելու է ապրիլի 5-ին: Նա նշեց, որ, ցավոք, այս միջոցառման հիմնական նպատակը Սահմանադրական դատարանի ներկայիս կազմի ապագան է, ավելի ճիշտ՝ այդ ապագայի կասեցումը: Ըստ նրա, հանրաքվեն ինքնին ճիշտ չէ իրավական տեսանկյունից և լուրջ մտահոգություններ է առաջացնում դրա քաղաքական և իրավական հետևանքների առումով:
«Գործադիրի այս նախաձեռնությունը կարող է գնահատվել որպես կոպիտ միջամտություն դատական համակարգին: Ակնհայտ է, որ այս ձևով սահմանադրական փոփոխությունները ոչ մի օգուտ չեն բերելու Հայաստանի ժողովրդավարական զարգացմանը», - նշեց նա:
Ղուկասյանը հարց հնչեցրեց. ի վերջո, ինչո՞ւ էր նախքան իշխանության գալը Փաշինյանը քննադատում գործող Սահմանադրությունը՝ հայտարարելով, մասնավորապես, «սուպերվարչապետությն» ինստիտուտն ապամոնտաժելու անհրաժեշտության մասին, իսկ այսօր անում է ամեն ինչ՝ քաղաքական համակարգը էլ ավելի գերկենտրոնացնելու համար:
«Մենք գտնում ենք, որ այնպիսի հիմնարար իրավական ակտեր ընդունելիս, ինչպիսին Սահմանադրությունն է, չի կարելի առաջնորդվել քաղաքական դրդապատճառներով, որքան էլ դրանք գեղեցիկ շարադրված չլինեն: Այսօր արդեն իսկ կարելի է տեսնել բացասական արձագանքը սպասվող հանրաքվեի մասով, ընդ որում ոչ միայն մեր հասարակությունից, այլև միջազգային գործընկերների կողմից: Ըստ երևույթին, անգամ «Իմ քայլը» խմբակցության ներսում ոչ բոլորն էին պատրաստ իրենց վրա պատասխանատվություն վերցնել սահմանադրական փոփոխությունների նախագծի համար: Այս ամենը հուշում է, որ մենք գործ ունենք ոչ այնքան հմուտ մանիպուլյացիայի հետ, որն ուղղված է որոշ քաղաքական նպատակների իրականացմանը», - հավելեց Արման Ղուկասյանը:
Իր հերթին «Հանրային վերահսկողության կենտրոն» ՀԿ նախագահ Բաբկեն Հարությունյանը նշեց, որ պետությունն ահռելի գումար է ծախսելու՝ 5 մլն դոլար, միայն Նիկոլ Փաշինյանի քմահաճույքը իրագործելու համար: Ըստ նրա, այդ գումարը բավարար էր մի շարք սոցիալ-տնտեսական հարցեր երկրում լուծելու համար, օրինակ՝ աղետի գոտի Գյումրիում 30 տարուց ավելի «դոմիկներում» ապրող 200-250 ընտանիքի բնակարանով ապահովելու համար:
Այս մոտեցումը կիսում է նաև «Այլընտրանքային քաղաքապետարան» նախաձեռնության անդամ Սոնա Աղեկյանը.
«Սահմանադրական հանրաքվեի վրա ծախսվող գումարը ծախսում են որպեսզի գրագետ գործիչներին, քաջատեղյակ մարդկանց փոխեն հերթական տգետներով և սորոսականներով, որպեսզի հնարավոր լինի կատարել իրենց վրա դրված պարտավորությունը՝ վավերացնել Ստամբուլյան կոնվենցիան, որ այլևս ՍԴ-ն չունենա այդ որոշումը բեկանելու հնարավորություն: Սա Սորոսի քաղաքականությունն է և բյուջեից հերթական գումարները վատնում են որպեսզի կործանեն այն ինչ-որ ազգային է և գաղափարով է»,- ասաց նա:
