Քաղաքական աշունը Հայաստանում թեժանում է։ Կուսակցություններն անցկացնում են համագումարներ, շարժումները ձգտում են կուսակցություն դառնալ, և բոլորը խոսում են տնտեսության մասին։ Սակայն, Պետական եկամուտների կոմիտեի (ԿԳԴ) նախկին նախագահ Դավիթ Անանյանը պնդում է, որ այս խոստումների մեծ մասը մակերեսային են և չեն անդրադառնում հիմնարար խնդիրներին, չնայած ընթացիկ դրական տնտեսական ցուցանիշներին։
Իր վերջին հայտարարության մեջ Անանյանը շեշտում է, որ տնտեսության մասին պետք է խոսել ոչ թե «պատեհապաշտական միկրոխոստումներով» (ինչպիսիք են հարկերի իջեցումը կամ նպաստների ավելացումը), այլ մակրոգաղափարախոսությամբ և համակարգային մոտեցումներով։ Նա կարծում է, որ առանց նոր տնտեսական մոդելի տեսլականի և արտահանելի տնտեսության, արտադրողականության և հարկաբյուջետային նոր մշակույթի շուրջ համակարգային լուծումների՝ ցանկացած «մինի ծրագիր» դատապարտված է մնալու միայն կարգախոս։
Ըստ նրա, Հայաստանի տնտեսությունը շարունակում է մնալ սպառման վրա հիմնված մոդելի գերի, որտեղ աճի հիմնական աղբյուրները ներմուծումն ու արտերկրից եկող տրանսֆերտներն են, այլ ոչ թե սեփական արտադրողականության բարձրացումը։ Սա ստեղծում է կարճաժամկետ փայլ, բայց երկիրը դարձնում խոցելի արտաքին ցնցումների նկատմամբ։ Անանյանը նշում է, որ առանց արդյունաբերության զարգացման և արտահանելի տնտեսության հայեցակարգի իրականացման՝ որակական առաջընթացը մնում է անհասանելի։
ԿԳԴ նախկին ղեկավարը նաև քննադրում է հարկաբյուջետային քաղաքականությունը, որը, իր կարծիքով, տնտեսության շարժիչ ուժ չէ, այլ ընդամենը եկամուտներն ու ծախսերը հաշվառելու գործիք։ Նա կարծում է, որ բյուջեն պետք է խթանի աշխատատեղերի ստեղծումը, արդյունաբերությունը և գիտատեխնոլոգիական ներուժը։
Եզրափակելով, Դավիթ Անանյանը քաղաքական ուժերին կոչ է անում համակարգային մոտեցում ցուցաբերել։ Մանր խոստումների փոխարեն, որոնք ուղղված են հանրության կարճաժամկետ բավարարմանը, նա առաջարկում է կենտրոնանալ հիմնարար բարեփոխումների վրա՝ նոր հարկային համակարգ, արտահանման և արդյունաբերության վրա կենտրոնացած տնտեսական մոդել, տարածքային համաչափ զարգացման հայեցակարգեր և ինստիտուցիոնալ կարողությունների ամրապնդում։ Ըստ նրա, միայն այս մոտեցումը կարող է վերականգնել հանրային վստահությունը և հիմք ստեղծել իրական ազգային առաջընթացի համար։
Տնտեսական համատեքստ
Դավիթ Անանյանի հայտարարությունները հնչում են Հայաստանի տնտեսության դրական դինամիկայի ֆոնին։ 2025 թվականի առաջին կիսամյակում տնտեսական աճը (ՀՆԱ) կազմել է 5,6%, իսկ տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը (ՏԱՑ) աճել է 6,3%-ով՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։ Միևնույն ժամանակ, 2025 թվականի պետական բյուջեն նախատեսում էր 5,1% աճ։ Կենտրոնական բանկի զեկույցի համաձայն՝ 2025 թվականի արդյունքներով ՀՆԱ-ի աճը սպասվում է 4,6-5,1% միջակայքում։ Լավատեսական կանխատեսումներ են տալիս նաև միջազգային ֆինանսական կառույցները. ԵԱԲՌ-ն ակնկալում է 5,5% ՀՆԱ-ի աճ, Համաշխարհային բանկը՝ 4%, Արժույթի միջազգային հիմնադրամը՝ 4,5%, Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկը՝ 5%, Ասիական զարգացման բանկը՝ 6%, Fitch Ratings-ը՝ 4,9%, իսկ ՄԱԿ-ը՝ 5,2%։
