Կալանքի միջնորդությունները նվազում են. 4,02%-ից մինչև 3,87% մեկ տարվա ընթացքում

Երևանում ապրիլի 21-ին տեղի է ունեցել «Արդարադատությունը որպես արդարության հասնելու գործիք» խորագրով մասշտաբային համաժողով, որը կազմակերպել էր Հայաստանի Արդարադատության նախարարությունը: Միջոցառումն անցկացվել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ՝ օրենսդիր, գործադիր և դատական իշխանության ղեկավար կազմի, փաստաբանական համայնքի և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների մասնակցությամբ:

Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանը հանդես է եկել զեկույցով, որում լուսաբանել է նախաքննության նկատմամբ դատախազական հսկողության հիմնական ասպեկտները: Հատուկ ուշադրություն է դարձվել քննության ժամկետներին, ռեսուրսները առավել նշանակալի գործերի քննությանն ուղղելու անհրաժեշտությանը, ինչպես նաև փորձաքննությունների անցկացման ողջամիտ ժամկետների վերահսկմանը:

«Վիճակագրական տվյալների վերլուծությունը ցույց տվեց, որ 2022-2024 թվականներին նախաքննության փուլում ավարտված քրեական վարույթների մոտ 66,7 տոկոսը քննվել է մինչև 4 ամիս ժամկետում», - նշել է Վարդապետյանը: Այս տվյալների հիման վրա Դատախազության բոլոր ստորաբաժանումներին տրվել է գրավոր հանձնարարական ոչ ուշ, քան չորս ամիսը մեկ պարբերականությամբ պահանջել վարույթի նյութերը, ստուգել իրականացվող նախաքննության պատշաճությունը և անհրաժեշտության դեպքում կիրառել դատախազական ներգործության միջոցներ:

Ժամկետների վերահսկման ավտոմատացման համար մշակվել և ներդրվում է «Դատախազի աշխատանքի հաշվետվության» թվայնացված վիճակագրական ծրագիրը: Այս համակարգը թույլ է տալիս առցանց ռեժիմով հետևել Դատախազության յուրաքանչյուր ստորաբաժանման և յուրաքանչյուր դատախազի աշխատանքի ծավալներին, անմիջական հսկողության ներքո գտնվող վարույթների թվին, կայացված վարույթային ակտերի քանակին և, որն ամենակարևորն է, ապահովում է ինքնաշխատ հիշեցումներ գլխավոր դատախազի հանձնարարականով սահմանված վերջնաժամկետների վերաբերյալ:

Քննարկման երկրորդ մասում ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալ Արամ Արամյանը ներկայացրել է խափանման միջոցների ընտրության պրակտիկան: Նրա խոսքերով, 2023 թվականին անձի նկատմամբ կալանքը որպես խափանման միջոց ընտրելու վերաբերյալ միջնորդություններ են ներկայացվել քրեական վարույթների 4,02%-ով, իսկ 2024 թվականին այս ցուցանիշը նվազել է մինչև 3,87%:

Անդրադառնալով արդարացման դատական ակտերին՝ գլխավոր դատախազի տեղակալը նշել է, որ 2023-2024 թվականներին դրանք կազմել են դատարանում ավարտված գործերի 1,8%-ը: Սա պայմանավորված է քրեական վարույթների քննության, դատախազական հսկողության և մեղադրանքի պաշտպանության որակի բարձրացմամբ: Այս գործընթացում կարևոր դեր է խաղացել նաև Վճռաբեկ դատարանի կողմից ձևավորված դատական պրակտիկան: