Ընդդիմությունը պահանջում է գաղտնազերծել քվեարկության մասնակիցների ցուցակները
Թեպետ Հայաստանի Ընտրական օրենսգիրքի նոր նախագիծը նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրամանագրով պետք է պատրաստ լինի և ներկայացվի խորհրդարան ամենուշը մատի 1-ին, սակայն ընդդիմությունը, քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչները և փորձագետներն անգամ տեղյակ չեն այդ փաստթղթի որևէ դրույթի:
Միևնույն ժամանակ ընդդիմության որոշ ներկայացուցիչներ վստահ են, որ Ընտրական օրենսգրքի նախագիծը պատրաստ է: Դեռ ավելին՝ այն ուղարկված է Վենետիկի հանձնաժողով, սակայն այդ մասին չի հաղորդվում հանրությանը:
Փետրվարի 29-ին կազմակերպած նոր Ընտրական օրենսգրքի նախագծի վերբերյալ հանրային քննարկմանը մասնակցում էին քաղաքացիական հասարակության և խորհրդարանում ներկայացված գրեթե բոլոր քաղաքական ուժերի նեկայացուցիչները, բացի իշխող Հայաստանի հանրապետական կուսակցությունից: Չնայած հրավերին՝ հանրապետականներ Դավիթ Հարությունյանն ու Վահրամ Բաղդասարյանը չէին ներկայացել քննարկմանը, որպեսզի հստակեցնեին՝ քաղաքացիական հասարակության և ընդդիմության որ առաջարկություններն են ընդգրկվել Ընտրական օրենսգքի նոր նախագծում:
Ըստ ՀԱԿ խմբակցության ղեկավար Լևոն Զուրաբյանի Ընտրական օրենսգքրի նախագիծը ոչ միայն պատրաստ է, այլև այն ուղարկված է Վենետիկի հանձնաժողով:
«Այս գործելաոճի նպատակը մեկն է, որպեսզի իշխանությունը ստանա նախնական նախագծի վերաբերյալ որոշակի դրական արձագանք, այսպես ասաց, դաբրո, և հետո շատ բան չզիջի ընդդիմությանը և հասարակությանը: Այլ կերպ ասաց, իշխանությունը նման կերպ ամրապնդում է իր թիկունքը: Սակայն պետք է լիներ հակառակը: Սկզբից նախագիծը պետք է քննարկվեր հանրային սեկտորի և ընդդիմության ներկայացուցիչների հետ, հետո նոր այն ուղարկվեր Վենետիկի հանձնաժողով: Սա ևս մեկ անգամ ցույց է տալիս, որ իշխանությունն ազնիվ չէ և վերջինիս մտքում միայն ընտրությունները կեղծելն է», - հայտարարեց ՀԱԿ խմբակցության ղեկավարը:
Իշխանությունների հայտարարություններն առ այն, թե բաց են համագործակցության համար, ըստ իրավապշտպան Արթուր Սաքունցի, շատ կասկածելի են: «Ո՞ւր մնացին հայտարարությունները, թե բաց ենք համագործակցության համար: Այս պահից փաստացի մենք ֆիքսում ենք, որ իշխանությունները չեն ապահովում ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի՝ օրենսգիրքը մշակելիս ներառական գործընթաց ապահովելու կարևոր հանձնարարականը», - ասաց նա:
Քննարկման մասնակիցները խնդրահարույց համարեցին տարածվող լուրերն առ այն, որ նոր օերնսգրքով հնարավոր է ռեյտինգային քվեարկություն սահմանվի: Այսինքն՝ թեև ընտրակարգը հայտարարված է համամասնական, բայց հնարավորություն է լինելու կուսակցական ցուցակներից կոնկրետ ընտրատարածքում կոնկրետ անցան օգտին անհատական քվերակել:
«Եթե հենց այսպես լինի, սա իրականում լինելու է շատ կոշտ մեծամասնական ընտրակարգ: Դա լինելու է ամենախայտառակ Ընտրական օրենսգիրքը, քանի որ հանրապետության տարածքը փաստացի բաժանվելու է օլիգարխ-ֆեոդալների ազդեցության գոտիների, իսկ ով այդ տեղերում շատ ձայն հավաքեց, նա գրավելու է բարձ դիրքեր կուսակցական ցուցակում», - ասաց իրավապաշտպանը:
Նրա հետ համաձայնեց ընդդիմադիր պատգամավոր Էդմոն Մարուքյանը, ում կարծիքով ռեյտինգային ընտրակարգը հնարավորութուն է տալիս իշխանություններին հաղթել ընտրություններում անգամ, եթե ընդունվեն հանրային հատվածի և ընդդիմության բոլոր առաջրկները: «Ուստի այս ընտրակարգի ներդրման դեմ պետք է պայքարել», - ասաց Մարուքյանը:
Ընդդիմադիրները և քաղաքացիական հասրակության ներկայացուցիչները հանդես եկան երեք հիմնական առաջարկություններով՝ հրապարակել ընտրությունների մասնակիցների ցուցակները, Հայաստանից վեց ամսից ավել բացակայողների համար առանձին ցուցակներ կազմել և վերահսկել դրանք, և, վերջապես, տեսախցիկներ տեղադրել ընտրատեղամասերում և ընտրատեղամասից դուրս: Լևոն Զուրաբյանը հիշեցրեց, որ ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ փորձագետները իրենց վերջին զեկույցում չէին առարկել ընտրությունների մասնակիցների ցուցակների հրապարակման դեմ։
«Այս պրակտիկան կիրառվել է դեռ սովետական ժամանակներից մինչև 2003 թվականը: Այդ ժամանակ ոչ մեկի համար պրոբլեմ չի ստեղծել, ոչ ոք դրանից չի բողոքել, հասարակությունը չի ասել՝ «կներե՛ք, մեր մասնավոր կյանքի գաղտնիքներ եք բացում»: Նման բան չի կարող լինել, սա ուղղակի վերհսկողության լավ գործիք է»,- ասաց Զուրաբյանը։
Առաջարկին կողմ է նաև «Օրինաց երկիր» կուսակցությունը, քանի որ, ըստ ՕԵԿ խմբակցության պատգամավոր Հովհաննես Մարգարյանի, սա լավագույն տարբերակն է թույլ չտալու քողարկել կրկնակի քվեարկությունները:
Այս առաջարկների ընդունման պարագայում, ըստ ՀԱԿ խմբակցության ղեկավար Լևոն Զուրաբյանի, ընտրակեղծարարությունների չափը կնվազի մոտ 50%-ով:
Այժմ քաղաքացիական հասարակության և ընդդիմադիր դաշտի ներկայցուցիչները քննարկում են ձևավրել միասնական ճակատ, որպեսզի հասնեն նշված նշված առաջարկությունների ներառմանը Ընտրական օրենսգրքի նախագծում:
